MAROKO Fez – perła w koronie Maghrebu

Grudzień 2022 r.

Kolejne miasto z serii miast cesarskich oraz najstarsze i najlepiej zachowane miasto średniowieczne na naszej planecie. Fez kilkakrotnie stawał się stolicą Maroka i kilkakrotnie tracił swoje przywileje miasta cesarskiego na rzecz Marrakeszu.

Pałac królewski

Początki pałacu królewskiego sięgają XIII wieku, natomiast większość pałacu, który jest okresowo zamieszkiwany przez króla, powstał w XVIII-XIX wieku. Na rozległym terenie zajmującym 80 hektarów, za wysokimi murami, znajdują budynki mieszkalne rodziny królewskiej, ogrody, fontanny, patia oraz urzędy administracji państwowej. Ta część jest całkowicie niedostępna dla turystów. W latach 60-tych XX wieku król Hassan II zlecił przebudowę pałacu i wykonanie głównego wejścia od strony nowego, wielkiego placu des Alaoulites. Bramy są dziełem współczesnych marokańskich rzemieślników, bogato zdobione mozaikami oraz rzeźbionymi elementami z drewna cedrowego. Monumentalne drzwi są wykonane z pozłacanego brązu pokrytego geometrycznymi wzorami.

Medyna

Bab Bou Jeloud Błękitna Brama. Najbardziej znana brama do medyny. Od strony zewnętrznej wyłożona niebieskimi kafelkami, a od strony medyny zielonymi. Przekraczając Błękitną Bramę wkraczamy w świat arabskiego bazaru z licznymi straganami oferującymi żywność, rękodzieło, odzież i inne różne różności.

Medyna w Fezie to ponad dziewięć tysięcy uliczek na powierzchni 350 hektarów. Jest to największy na świecie obszar miejski bez ruchu kołowego. Jedynym środkiem transportu są osiołki oraz ręczne wózki. Jest to prawdziwy labirynt uliczek od  całkiem szerokich ze sklepami i straganami, aż do tak wąskich, że ledwie pojedynczo da się przejść między ścianami sąsiednich budynków. Ciekawa jestem jak wygląda praca listonosza w takim miejscu. Począwszy od I wieku Medyna była zasilana w czystą wodę i posiadała własną kanalizację.

Garbarnia

Jedną z większych atrakcji medyny są garbarnie, które można oglądać z tarasów znajdujących się na wysokości drugiego, trzeciego piętra. W otoczonej budynkami przestrzeni znajdują się liczne, okrągłe kadzie wypełnione wodą zawierającą mocz zwierząt oraz garbniki pochodzące z kory różnych drzew, w których moczą się skóry owiec, kóz, bydła oraz wielbłądów. Mężczyźni pracujący w garbarni niejednokrotnie stoją po pas w tych zbiornikach, wyławiając skóry do dalszej obróbki. Następnie należy ręcznie  usunąć naskórek, tkankę podskórną i sierść. Do niektórych kadzi dodawane są barwniki nadające skórom określone kolory. Cała ta produkcja garbarska nie należy do zbyt pachnących, dlatego wchodząc na tarasy dostajemy niewielką wiązkę mięty, którą należy trzymać przy nosie. W sąsiedztwie garbarni znajdują się bardzo liczne sklepy oferujące wyroby skórzane od pufów i dywanów, przez torby, plecaki, odzież po drobną galanterię, a na  figurkach wielbłądów kończąc.

Meczet Al-Qarawiyyin

Został założony jako meczet w latach 857-859, który w krótkim czasie stał się jednym z ważniejszych ośrodków duchowych i edukacyjnych islamu. Kształcił on muzułmańskich uczonych oraz wyższych urzędników państwowych, czy administratorów majątków prywatnych właścicieli. Wykładanymi przedmiotami była: religia, prawo, logika, filozofia, geografia, arytmetyka, klasyczna gramatyka i kaligrafia. W 1963 roku Meczet Al-Qarawiyyin przeszedł reorganizację i oficjalnie został przemianowany w Uniwersytet Al-Qarawiyyin. Kobiety mogły rozpocząć naukę na Uniwersytecie dopiero w drugiej połowie XX wieku. Niektóre źródła podają, że Uniwersytet Al-Qarawiyyin jest najstarszą nieprzerwanie działającą uczelnią wyższą na świecie. Na teren meczetu innowiercom wstęp jest surowo wzbroniony.

Medresa Al Attarine

Wokół meczetu powstało kilka medres, które oprócz podstawowej edukacji dawały zakwaterowanie i chleb uczniom oraz studentom przybywającym spoza Fezu. Wielu zdolnych chłopców mieszkających w medresach pochodziło z biednych rodzin, a wykształcenie zapewniało im awans społeczny. Chłopcy rozpoczynający naukę w wieku sześciu lat koncentrowali się przede wszystkim na zapamiętywaniu wersetów Koranu. Całymi godzinami wielokrotnie powtarzali fragmenty świętej księgi islamu, aż do całkowitego przyswojenia tekstu. Ten etap edukacji trwał osiem lat. Następnie uczyli się dyskusji i argumentowania. W kolejnym etapie, edukacja obejmowała krasomówstwo, literaturę i wartości ważne dla mężczyzny. W medresie Al Attarine udostępnionej do zwiedzania przez turystów, na parterze znajduje się dziedziniec oraz bogato zdobiona cytatami z Koranu sala modlitewna. Na dwóch poziomach otaczających dziedziniec znajdują się niewielkie pokoiki, w których mieszkali uczniowie.

Tadżwid to sztuka recytacji Koranu. Recytacja Koranu jest niezbędnym elementem modlitwy. Mahomet zaaprobował dziesięć sposobów recytacji, różniących się między sobą zróżnicowaniem dialektycznym, fonetycznym, gramatycznym oraz długością wypowiadanych samogłosek.

Zawiya Moulay Idris II

W gąszczu uliczek medyny znajduje się zawiya Moulay Idris II. Przez otwarte drzwi świątyni można zobaczyć grobowiec Moulaya Idrisa II, który uważany jest za jedno z najświętszych miejsc w Maroku.

Moulay Idris II, który rządził Marokiem w IX wieku, przeniósł stolicę z Volubilis do dzisiejszego Fezu i  tym samymi jest uważany za głównego założyciela miasta. Moulay Idris II i jego następcy przyczynili się do przekształcenia Fezu w ważny i prestiżowy ośrodek miejski w Maroku.

Zawiya Ahmed al-Tijani

Ahmad al-Tijani – jeden z przywódców religijnych reprezentujący sufizm, muzułmański prąd mistyczno-filozoficzno-religijny odnoszący się do rozważań dotyczących istoty Boga i metod dążących do poznania Go, ale i „zjednoczenia” się z Nim. Ahmad al-Tijani po powrocie z pielgrzymki do Mekki w 1796 roku założył w Fezie kompleks religijno-edukacyjny (zawiya). Na tle uliczek medyny zawiya wyróżnia się bogato zdobionymi fasadami i minaretem w kolorze turkusowym. W świątyni mogli przebywać tylko zaufani członkowie społeczności wyznaniowej.

Mellah

 pierwsza odrębna dzielnica (gmina) żydowska w Maroku, która powstała w XV wieku. Nazwa Mellah – pochodzi od magazynów soli oraz źródeł słonej wody, które znajdowały się na tym terenie zamieszkałym przez społeczność żydowską. Nazwa, w świadomości Marokańczyków tak przylgnęła do wyznawców Jahwe, że powstające osiedla zamieszkałe przez Żydów w innych miastach Maroka również nazywano Mellah. Od czasu powstania państwa Izrael w XX wieku większość Żydów wyemigrowała do swojego nowo powstałego państwa lub do Francji lub Kanady. W rezultacie, obecnie w Mellah zamieszkują muzułmanie oraz nieliczne rodziny żydowskie najczęściej sprawujące opiekę nad miejscami kultu religijnego.

Synagoga Aben Danan

Fundatorem jej powstałej w XVII wieku synagogi był jeden z bogatszych kupców Fezu. Na pierwszy rzut oka budynek nie wiele się różni od innych kamienic gęstej zabudowy. Do synagogi wchodzi się przez zwykłe drzwi. Wewnątrz znajduje się niewielka sala wyłożona biało zielonymi płytkami i niebieskimi podporami drewnianego stropu. W jednej ze ścian wykonanej z drewna umieszczona jest Tora spisana na skórze antylopy i mająca 14 metrów długości. Po przeciwnej stronie znajduje się podwyższona wnęka, oddzielona od głównej przestrzeni, która miała służyć jako część wypoczynkowa dla bardziej zasłużonych członków zboru. W podziemiach znajduje się mykwa czyli rytualna łaźnia

Dziękuję, że jesteś ze mną :). Mam nadzieję, że zainteresował Cię mój wpis.

Czy chcesz zadać jakieś pytanie? Może napisać coś miłego? A może masz jakieś uwagi do tekstu ?

Śmiało, poniżej możesz to zrobić!

Dziękuję

Ola

www.facebook.com/seniorturysta1