październik 2025
Na różnych internetowych stronach spotkałam się z opiniami, że Szydłowiec jest jednym z najciekawszych turystycznie miast Mazowsza, ale mało znanym i rozpoznawalnym turystyczne. Ponieważ ostatnie dni ciepłej jesieni sprzyjają krajowej turystyce, postanowiłam sama przekonać się, co Szydłowiec może zaproponować grupie przyjezdnych w różnym wieku.
Niestety stacja kolejowa Szydłowiec zlokalizowana jest kilka kilometrów od miasta i brak jest komunikacji miejskiej łączącej dworzec z miastem, dlatego do Szydłowca najlepiej dotrzeć własnym środkiem transportu.
Miasto
Na pierwszy rzut oka Szydłowiec ma wyraźnie małomiasteczkowy i kameralny charakter, w którym czas jakby płynął tu wolniej, bez pośpiechu.
Centralną częścią miasta jest niewielki rynek z niską zabudową – głównie z dwu- i trzypiętrowymi kamienicami o odrestaurowanych elewacjach w pastelowych kolorach i dachami pokrytymi dachówką lub blachą. Układ ulic ma klasyczny, promienisty kształt wychodzący z rynku, co wskazuje na dawny ośrodek miejski z tradycjami sięgającymi średniowiecza. W rynku zlokalizowane są historyczne budowle takie jak kościół, ratusz i pręgierze. Zieleń wokół świątyni i wzdłuż ulic dodaje miastu spokojnego, niemal parkowego klimatu.
W moim odczuciu całość sprawia wrażenie zadbanego, harmonijnego miasteczka o lokalnym charakterze, w którym życie toczy się spokojnym rytmem, a historia spotyka się z codziennością.
Chcąc dobrze poznać historię i usłyszeć różne ciekawostki związane z Szydłowcem warto skorzystać z usługi przewodnickiej. Miejska Informacja Turystyczna mieści się w Rynku. Wszelkie informacje można uzyskać pod numerem telefonu: (48) 326-20-54 www.https://sckzamek.pl/miejska-informacja-turystyczna/
Trzeba przyznać, że Szydłowiec ma bardzo dobrze przygotowane materiały dla turystów: bezpłatne broszury i foldery ale również tablice informacyjne z opisem miejsca i jego historii.
.
.
Kościół Świętego Zygmunta
Kościół usytuowany względem stron świata, zbudowany jest z wykorzystaniem lokalnego piaskowca o specyficznym szarym kolorze. Powstawał na przełomie XV i XVI wieku. Wnętrze może zaskoczyć nas licznymi zabytkami sztuki sakralnej. Na szczególną uwagę zasługuje znajdująca się na ścianie prezbiterium płyta nagrobna Mikołaja Szydłowieckiego pochodząca prawdopodobnie z warsztatu Berrecciego i wykonana z czerwonego marmuru. Bardzo ciekawy jest późnorenesansowy złoty ołtarz przedstawiający Koronację Najświętszej Marii Panny (NMP), wykonany około 1509 roku. Ołtarz ufundowany przez Jakuba Szydłowieckiego składa się z osiemnastu obrazów wykonanych na drewnianych deskach. W prezbiterium usytuowany jest również późnogotycki pentaptyk ołtarzowy.
Formę portyku z czarnego marmuru i umieszczonej w nim białej figury śpiącej kobiety posiada klasycystyczny nagrobek Mikołaja i Marii Radziwiłłów. Warto posłuchać historii o niezwykłej miłości szlachcica do córki pałacowego kucharza. Młodzi pokonali nieprzychylność rodziny i wszelkie inne trudności wynikające z popełniania mezaliansu by po kilkunastu latach znajomości pobrać się. Pogłaskanie po białej, bosej stopie figury podobno przynosi szczęście w miłości. Nie wiem czy to prawda, ale zawsze można spróbować.
.
.
Ratusz
W samym centrum miasta wznosi się imponujący ratusz, będący nie tylko najważniejszym zabytkiem, ale i symbolem miejskiej tożsamości. Jego renesansowa bryła z elementami stylu obronnego przyciąga wzrok już z daleka. Masywne mury, narożne wieżyczki oraz wysoka wieża zegarowa tworzą harmonijną całość, która łączy funkcjonalność z elegancją dawnych czasów. Jasna, odnowiona elewacja podkreśla dostojeństwo budowli, a detale architektoniczne zdradzają kunszt dawnych mistrzów.
Ratusz przez wieki był centrum administracyjnym i handlowym miasta. Tu zbierała się rada miejska, sąd, wydawano decyzje, a na placu przed budynkiem odbywały się jarmarki, ogłoszenia i uroczystości. Dziś ratusz wciąż pełni ważną rolę – mieści się tu urząd miasta, muzeum Władysława Maleckiego, taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę miasta oraz restauracja w podziemiach.
.
.
Pracownia Władysława Aleksandra Maleckiego (1836-1900)
Malarz końca XIX wieku, którego najbardziej znanym dziełem jest „Sejm Bociani”, obecnie ten obraz można zobaczyć w oddziale Muzeum Narodowego w Sukiennicach. Władysław Malecki ukończył ASP w Warszawie, następnie wyjechał do Monachium. W 1880 roku postanowił na stałe wrócić do Polski i osiedlić się w Szydłowcu. Za zgodą ówczesnego burmistrza zamieszkał w niewielkim pomieszczeniu bez ogrzewania w wieży ratuszowej, gdzie urządził swoją pracownię malarską. Z natury był odludkiem, który rzadko schodził do miasta ze swojej samotni. Jego śmierć została zauważona dopiero po jakimś czasie. Prawdopodobnie umarł z osłabienia i głodu. W swojej „pustelni” pozostawił ponad 600 obrazów.
.
.
Pręgierze
Pręgierz to słup stojący przeważnie przed ratuszem dawnych miast, służący do wymierzania kar. Przywiązywano do nich oszustów i złodziei aby pokazać mieszkańcom przestępców skazanych na karę chłosty i publiczną hańbę. W Szydłowcu są dwa historyczne pręgierze.
Pręgierz Zośka był przeznaczony dla niewiernych żon, które były umieszczane na balkoniku, żeby każdy mógł zobaczyć wiarołomną kobietę i rzucić w nią zepsutym jajkiem.
.
.
Pręgierz dla złoczyńców ozdobiony jest z czerech stron maszkaronami, z których każdy trzyma w pysku kunę (żelazne kółko służące do przytwierdzenia skazanego).
.
.
Piwnica Szydłowiecka – Restauracja Pulcinella
W podziemiach Ratusza swoje miejsce znalazła restauracja Pulcinella. W tym roku według rankingu portalu ziemiaszydłowiecka.pl właśnie ta restauracja została uznana najlepszym lokalem gastronomicznym w Szydłowcu. Przytulne i stylowe piwniczne wnętrza tworzą świetną atmosferę do spędzenia tam czasu przy bardzo dobrych daniach. Ceny przystępne.
.
.
Szydłowieckie murale
Na ulicy Kilińskiego, odchodzącej od rynku na ścianie dawnej Szydłowieckiej Fabryki Bryczek i Karoserii Braci Węgrzeckich powstały bardzo ciekawe murale autorstwa Łukasza Gierlaka. Mural nawiązuje do historii ulicy, ożywia przestrzeń miejską i nadaje jej nowy niepowtarzalny charakter. Inne murale można podziwiać przy ulicy Rzecznej, przy ulicy Strażackiej przedstawiający strażaków w akcji i przy ulicy Kamiennej przedstawiający malarza Maleckiego przy pracy. W Szydłowcu powstaje coraz więcej murali i mam nadzieję, że niedługo powstanie szlak szydłowieckich murali, który będzie przyciągał turystów.
.
.
Zamek
Jeden z głównych zabytków Szydłowca jest majestatyczna gotycko-renesansowa dawna rezydencja Szydłowieckich i Radziwiłłów oraz księżnej Anny z Zamoyskich Sapieżyny. Obecnie zamek jest siedzibą Szydłowieckiego Centrum Kultury Zamek, Muzeum Miasta Szydłowca, Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych oraz restauracja Fosa. W zamku odbywają się liczne imprezy kulturalne jak koncerty, spotkania teatralne, spotkania ze znanymi ludźmi, konferencje naukowe, prowadzone są zajęcia dla dzieci oraz warsztaty edukacyjne.
Tel. 48 617 10 29 www.https://sckzamek.pl/
.
.
Muzeum Miasta Szydłowca
W kilku pomieszczeniach zamkowych zgromadzone są różne dokumenty, świadectwa, mapy, przedmioty użytku codziennego i pamiątki rodzinne związane z Szydłowcem. Większość artefaktów pochodzi z darowizn osób prywatnych.
telefon do muzeum + 48 617 10 29 wew. 2
.
.
Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych
Szydłowiec może się największym w Polsce zbiorem instrumentów ludowych. Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych usytuowane jest w zamku. Ekspozycja przedstawia różne instrumenty od najprostszych glinianych gwizdków po takie, z których wydanie czystego dźwięku wymaga dużych umiejętności.. Najstarsze eksponaty pochodzą z XVII wieku.
Zwiedzanie z przewodnikiem – to prawdziwa wyprawa do świata muzyki, podczas której można usłyszeć bardzo dużo ciekawych informacji o muzyce i prezentowanych instrumentach oraz samemu sprawdzić swoje umiejętności.
telefon do muzeum +48 48 617 12 43 https://muzeuminstrumentow.pl/
.
.
Park zamkowy
W ostatnich miesiącach zrobiło się głośno o Szydłowcu również za sprawą drzewa które rośnie na wyspie, przy zamku Szydłowieckich i Radziwiłłów. Jest to 110-letni wiąz szypułkowy, przybierający niezwykłe kształty jakie nadała mu natura i fantazyjnie rozrastający się nad wodą. W tym roku to piękne drzewo zostało wybrane w konkursie Klubu Gaja polskim Drzewem Roku 2025.
.
.
Cmentarz żydowski (Kirkut)
Przed II wojną światową społeczność Żydowska liczyła około 20 tysięcy osób, co stanowiło około 80% mieszkańców Szydłowca. W czasie wojny prawie wszyscy wyznawcy judaizmu zostali wywiezieni do obozu zagłady w Treblince. Większość pozostawionych przez diasporę nieruchomości została wyburzona lub spalona. Choć jeszcze istnieje wiele budynków noszących charakterystyczne ślady ich dawnych użytkowników.
Szydłowiecki cmentarz żydowski (kirkut) pomimo wielkich zniszczeń, współcześnie stanowi jedno z największych na Mazowszu skupisk macew. Obecny cmentarz ma powierzchnię 2,7 hektara i zgromadzono na nim ponad 2 tysiące płyt nagrobnych (macew) pochodzących z trzech żydowskich cmentarzy szydłowieckich. Macewy wykonane są z szydłowieckiego piaskowca charakteryzują się wysokimi walorami artystycznymi.
.
.
Synagoga
Główna synagoga została wyburzona w czasie II wojny światowej. To co możemy zobaczyć na ulicy Garbarskiej jest to stara żydowska sala modlitewna zniszczona w skutek niewłaściwego użytkowania. Budynek jest obecnie w prywatnych rękach i właścicielka planuje przywrócić go do dawnej świetności zgodnie z zaleceniami konserwatora zabytków, a wewnątrz utworzyć galerię sztuki.
.
.
Hotel pod Dębem, zlokalizowanym w samym centrum miasta, w Rynku to klasycystyczny budynek dawnej szkoły elementarnej, która powstała dzięki staraniom i funduszom księżnej Anny z Zamoyskich Sapieżyny w 1819 roku. Około pięćdziesięciu lat temu budynek został adaptowany na hotel. Z okna pokoju miałam widok na renesansowy Ratusz. W hotelu jest winda. Hotel prowadzi bardzo przedsiębiorcza pani Beata, która otoczyła nas wspaniałą opieką. Natomiast śniadania przeszły nasze wszelkie oczekiwania.
tel. 509 155 430
.
Bilet Wspólny to wspólna oferta Centrum Rzeźby Polskiej, Narodowego Muzeum Techniki oraz Szydłowieckiego Centrum Kultury – Zamek, która umożliwia odwiedzenie wszystkich obiektów w korzystnej cenie – na jednym bilecie!
Bilet wspólny to inicjatywa podjęta przez Gminę Szydłowiec oraz Instytucje znajdujące się w Powiecie Szydłowieckim.
Co możesz zwiedzić z Biletem Wspólnym?
- Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
- Zabytkową Hutę Żelaza w Chlewiskach
- Muzeum Miasta Szydłowca
- Wieżę Ratuszową – Taras widokowy i Pracownię W. Maleckiego – w Szydłowcu
Cena biletu to tylko 35 zł za osobę.
..
Warto wybrać się na jedno lub dwu dniową wycieczkę do Szydłowca. Jest wiele miejsc w Polsce bardzo ciekawych, a mało znanych. Jestem bardzo zadowolona, że trafiłam do tego niewielkiego powiatowego miasta i mogłam poznać arcyciekawą historię oraz zobaczyć liczne zabytki. To na prawdę świetne miejsce na weekendowy wypad, ale żeby być w pełni zadowolonym z wyjazdu, zdecydowanie należy zamówić usługę przewodnicką.
.
Dziękuję, że jesteś ze mną :).
Mam nadzieję, że zainteresował Cię mój wpis.
Czy chcesz zadać jakieś pytanie? Może napisać coś miłego? A może masz jakieś uwagi do tekstu ?
Śmiało, poniżej możesz to zrobić!
Jeśli podobał Ci się ten wpis, możesz udostępnić go znajomym lub
Dziękuję
Ola
Zapraszam do polubienia mojej strony na Facebooku, dzięki której możesz być na bieżąco z moimi wpisami z kolejnych podróży.