MEKSYK Cuernavaca – miasto wiecznej wiosny

Styczeń 2024 r.

Nazwa miasta zaczerpnięta została z azteckiego języka i oznaczała „blisko lasu” ewentualnie „otoczony drzewami” lub „blisko drzew”. Ze względu na ciepły i stabilny klimat, bujną roślinność oraz niewielką odległość od stolicy Cuernavaca stała się ulubionym miejscem meksykanów szukających przyjaznego miejsca do wypoczynku lub ulokowania swoich domów weekendowych. Cuernavaca jest również dużym ośrodkiem edukacyjnym dla młodzieży z całego świata ze względu na liczne szkoły i kursy języka hiszpańskiego. Wokół miasta powstają nowe pola golfowe, a okoliczne hotele zapraszają do wyspecjalizowanych ośrodków SPA.

Historyczne początki miasta sięgają XII wieku, kiedy tereny obecnej Cuernavacy zamieszkiwały plemiona Tlahuica. W XIII wieku miasto zostało podbite przez Azteków i weszło w skład cesarstwa. W 1521 roku kiedy przybyli Hiszpanie było to miasto bogate, gęsto zaludnione, z dużymi gospodarstwami rolnymi uprawiającymi bawełnę i trzcinę cukrową. Wojska hiszpańskie splądrowały i spaliły doszczętnie miasto. Ponieważ Hiszpanie mieli trudności z wymówieniem nazwy miasta w języku azteckim skrócili ją do obecnej nazwy Cuernavaca. Dwa lata później Hernan Cortez wrócił do Cuernavaca gdzie wybudował pałac dla swojej rodziny. W okolicach miasta zaczął tworzyć hacjendy – wielkoobszarowe gospodarstwa rolne, w których na bardzo żyznych glebach uprawiano trzcinę cukrową i bawełnę.

Następnie przybyli Franciszkanie i założyli w 1529 roku swój piąty klasztor w Nowej Hiszpanii.

Klasztor Franciszkanów

Klasztor założony na początku XVI wieku przez pierwszych dwunastu Franciszkanów, którzy przybyli z Hiszpanii, natychmiast przystąpili do budowy dużego kompleksu klasztornego, przypominającego bardziej fortecę otoczoną wysokim murem, niż miejsce kultu religijnego. Klasztor stał się centrum ewangelizacji oraz podporządkowania rdzennej ludności, a następnie zakwaterowania i szkolenia kolejnych misjonarzy.

W skład kompleksu wchodzi: Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, Kaplica Świętej Marii, Otwarta Kaplica Świętego Józefa, Kaplica Świętego Krzyża, Kaplica matki Bożej z Góry Karmel, Klasztor, Biblioteka i Muzeum Sztuki Sakralnej.

Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (Catedral de la Asuncion de Maria)

Od czasu wybudowania kościoła przeprowadzano różne przeróbki i poprawki, jednak dopiero w 1957 roku przeprowadzono gruntowny remont. Podczas prac renowacyjnych, usuwając starsze dekoracje, odkryto XVII-wieczny mural, który pokrywał ponad 400 metrów kwadratowych ścian wewnętrznych kościoła. Niestety, nie udało się odzyskać całej kompozycji, ale z tego, co zostało uratowane, można zobaczyć historię męczeńskiej śmierci Świętego Filipa od Jezusa i innych misjonarzy ukrzyżowanych w Nagasaki (Japonia).

Historia opowiada o grupie zakonników misjonarzy – dwóch franciszkanów, dwóch augustianów i dominikaninie – którzy wracając z Filipin, zostali zaskoczeni burzą, a ich statek rozbił się u wybrzeży Japonii. Gubernator Kioto, po skonfiskowaniu statku, zaczął podejrzewać, że załoga i pasażerowie przygotowują zbrojny podbój wyspy. W rezultacie uwięził zakonników w klasztorze Miako. Po kilku miesiącach zostali przeniesieni do miejskiego więzienia, gdzie już przebywali inni misjonarze. Więźniom obcięto końcówki uszu, a następnie zmuszono ich do pokazowego przemarszu przez prawie całą Japonię, od Kioto do Nagasaki. Trasę około 800 kilometrów pokonano w ciągu miesiąca. Po przybyciu do Nagasaki męczenników ukrzyżowano na wzgórzu za miastem, a następnie przebito ich włóczniami.

W bocznej kaplicy ciekawa Droga Krzyżowa przedstawiona w formie rysunków dłoni odzwierciedlających kolejne stacje.

KAPLICA TRZECIEGO ZAKONU ŚWIĘTEGO FRANCISZKA Z ASYŻU (Capilla de la Tercera Orden)

Na fasadzie znajdują się rzeźby aniołów i świętych, niektóre z miejscowymi nakryciami głowy. Dzwonnica ma dwa poziomy, ale nie jest wysoka. Portal od strony południowej zwieńczony jest formacją muszlową.

Kaplica dobudowana w XVIII wieku w stylu barokowym z kamienia pomalowanego na kolor żółty i różowy, przeznaczona była dla rdzennej ludności Meksyku. Na fasadzie znajdują się rzeźby aniołów i świętych. Od strony południowej portal zwieńczony jest formacją muszlową, która jest symbolem chrztu Jezusa. Wnętrze kaplicy jest bardzo skromne, ściany pomalowane na biało, u dołu wykończone żółtymi i niebieskimi płytkami. Piękny barokowy ołtarz główny wykonany z drewna, pokrytego złotymi płatkami, podzielony jest na dziewięć nisz, w których umieszczone są różne postacie. Pośrodku, na najniższym poziomie, znajduje się wizerunek Świętego Franciszka z Asyżu, któremu kaplica jest poświęcona. Powyżej umieszczono scenę Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. W pozostałych niszach znajdują się wizerunki świętych związanych z Trzecim Zakonem Świętego Franciszka z Asyżu.

Pałac Cortesa

Pałac Cortesa jest jedną z najstarszych i najlepiej zachowanych cywilnych budowli z okresu konkwisty. Ten masywny, ufortyfikowany budynek zbudowany z czarnego kamienia był pierwotnie rezydencją zdobywcy Meksyku, Hernána Cortésa. Przywiózł do niego swoją drugą żonę, pochodzącą z arystokratycznej rodziny, kobietę bardzo przedsiębiorczą, która podczas częstych nieobecności męża zarządzała pałacem oraz okolicznymi majątkami ziemskimi. Z biegiem czasu rezydencja została porzucona przez spadkobierców Cortésa. W kolejnych stuleciach budynek pełnił różne funkcje, miedzy innymi magazynu, więzienia, koszar wojskowych, pałacu lokalnej władzy, a po przeprowadzeniu gruntownego remontu stał się Muzeum Regionalnym.

Na drugim piętrze pałacu w krużganku znajduje się mural wykonany w 1930 roku przez Diego Riverę (dwukrotnego męża Fridy Kahlo), pod tytułem Historia Morelos, Podbój i Rewolucja.

Hacjenda de San Jose Vista Hermosa

Król Hiszpanii, Karol V Habsburg, w uznaniu zasług dla Korony, przyznał Hernanowi Cortesowi znaczne tereny w okolicach Cuernavaca. Ziemie, które otrzymał, charakteryzowały się bardzo żyzną glebą wulkaniczną, co sprzyjało zakładaniu plantacji trzciny cukrowej, bawełny, hodowli owiec, a także zapoczątkowało hodowlę jedwabników. Na terenie hacjendy wybudowano jedną z pierwszych cukrowni, która przerabiała trzcinę cukrową na „białe złoto”

Hernán Cortés, właściciel hacjendy San Jose Vista Hermosa, rzadko przebywał w niej osobiście, gdyż bardziej zajmowały go liczne podboje kolejnych terenów oraz kolejne romanse. Za działalność i rozwój hacjendy odpowiedzialna była jego młoda żona, Juana de Zúñiga, pochodząca z hiszpańskiej arystokracji.

Hacjendy funkcjonowały w oparciu o ludności tubylczą, która była zmuszana do ciężkiej pracy, często ponad swoje siły, na rzecz posiadaczy ziemskich za bardzo marne wynagrodzenie. Indianie byli traktowani jak niewolnicy, a konkwistadorzy mieli możliwość sprzedawania, kupowania lub rozdzielania rodzin autochtonów. Indiańscy pracownicy podlegali również obowiązkowej chrystianizacji. Taki system gospodarowania nazywany był encomienda w Meksyku.

Po śmierci Hernana Cortesa majątek odziedziczyli syn Martin, który za zaangażowanie polityczne został wydalony z Meksyku. Schedę po nim objęli synowie Fernando, a po jego śmierci Pedro, który stoczył burzliwą batalię o majątek z wdową po starszym bracie. Po ostatecznym rozstrzygnięciu sporu Pedro sprzedał cały majątek. W następnych latach hacjenda była kilkakrotnie sprzedawana z czasem popadając w ruinę. W 1945 roku majątek zakupiła spółka, która podjęła się odbudowy i przywrócenia do dawnej świetności hacjendy.

Pałac

Rezydencja Hernána Cortésa – Vista Hermosa obecnie jest luksusowym hotelem oferującym 103 pokoje. Najdroższymi pokojami są dwa apartamenty prezydenckie, ale można zamieszkać w tańszych, standardowych pokojach lub kolonialnych domkach znajdujących się wśród zieleni tropikalnego ogrodu. Na terenie znajduje się pole golfowe, korty tenisowe, baseny i stajnie.

Podziemny labirynt

Pod pałacem znajduje się podziemny labirynt korytarzy i pomieszczeń, które mogły pełnić funkcję magazynów żywności, ale równocześnie schronienie dla mieszkańców w sytuacji zagrożenia. W późniejszym okresie w podziemiach ukrywali się rewolucjoniści.

Kaplica

Na terenie hacjendy, trochę na uboczy można znaleźć niewielką kaplicę. Przy wejściu znajduje się stare drzewo przerastające mur okalający kapliczkę. Ściana za ołtarzem wykonana ze srebra z centralnie umieszczonym obrazem Matki Bożej z Gwadelupe. W niszy po prawej stronie od obrazu umieszczone jest figura Świętego Antoniego. Kaplicę można wynająć na uroczystość kameralnego ślubu.