Styczeń 2024 r.
Stolica Meksyku, znana również jako DF – Dystrykt Federalny lub po prostu Ciudad de Mexico (miasto Meksyk), jest miejscem o bogatej historii i kulturowym dziedzictwie. Licząca około 25 milionów mieszkańców megalopolis sprawia, że Meksyk DF plasuje się na czwartej pozycji pod względem wielkości miast na świecie.
Legenda mówi, że powstanie miasta Meksyk było wynikiem tajemniczej przepowiedni. W XI wieku Aztekowie, zamieszkujący Środkowy Meksyk, wyruszyli w poszukiwaniu nowego, dogodniejszego miejsca do życia. Podążając za przepowiednią, którą usłyszeli, że odnajdą je tam, gdzie zobaczą orła siedzącego na kaktusie i pożerającego węża, Aztekowie wędrowali przez blisko 200 lat. Kiedy w końcu dotarli nad brzeg jeziora Texcoco i ujrzeli wyspę, na której spełniała się przepowiednia, postanowili osiedlić się zakładając miasto Tenochtitlan.
Choć trudno jednoznacznie stwierdzić, ile w tej legendzie jest prawdy, to niezaprzeczalnym faktem jest, że orzeł siedzący na kaktusie i pożerający węża stał się symbolem Meksyku. Jego obecność można dostrzec na fladze, monetach oraz budynkach państwowych, przypominając o fascynującej historii tego miejsca.
Dzięki swojej bogatej kulturze, zabytkom i niezwykłemu dziedzictwu, Meksyk jest jednym z najbardziej niezwykłych miejsc do odwiedzenia na mapie świata. Czekają tu na nas niezapomniane przygody i niezliczone odkrycia, które z pewnością na długo pozostaną w naszej pamięci.
Tenochtitlán
W roku 1325, w sercu Doliny Meksyku, powstało niezwykłe miasto o nazwie Tenochtitlán, co w języku Azteków oznaczało „Kaktusowa Skała” lub „Miejsce Owocu Kaktusa”. To miejsce było nie tylko stolicą imperium azteckiego, ale także arcydziełem urbanistyki i inżynierii tamtych czasów.
Otaczając wyspę, na której zbudowano miasto, skonstruowano złożoną sieć kanałów i grobli, łączących ją ze stałym lądem. Wykorzystując te kanały, mieszkańcy Tenochtitlánu tworzyli pływające sztuczne wyspy, na których uprawiano rośliny. System tam regulował poziom wody między wyspą a lądem, umożliwiając mieszkańcom swobodne poruszanie się.
Woda pitna była doprowadzana do miasta z pobliskich gór za pomocą rozbudowanych akweduktów, co stanowiło imponujący przykład zaawansowanej technologii wodociągowej tamtych czasów.
W centrum miasta wznoszono imponujące budowle ceremonialne, pałace, place, świątynie i nawet ogród zoologiczny, które świadczyły o bogactwie kulturowym i religijnym Azteków. Jedną z największych budowli Tenochtitlánu była piramida schodkowa Templo Mayor, której pozostałości można podziwiać do dzisiaj nieopodal obecnego miejsca znanego jako Zócalo, centralny plac w Meksyku.
Centrum miasta Tenochtitlán było otoczone imponującym murem o boku dochodzącym do 300 metrów, który był nie tylko obronny, ale także pełen symboliki i ozdobiony wizerunkami Pierzastego Węża, jednego z najważniejszych bogów Azteków. Jednakże, jednym z mroczniejszych aspektów historii tego miejsca było praktykowane przez Azteków składanie ofiar z ludzi. Ich czaszki przechowywano w specjalnych drewnianych skrzyniach, wystawianych na widok publiczny. Te makabryczne zbiorniki były dla Azteków źródłem dumy, uważano bowiem, że w ten sposób przyczyniają się do ocalenia świata. W całym mieście znajdowało się siedem takich konstrukcji, a największa z nich mogła pomieścić prawie 12 tysięcy czaszek. Najczęściej ofiarami padali mężczyźni, często jeńcy wojenni.
Dzięki swojemu zaawansowanemu planowaniu urbanistycznemu i architekturze, Tenochtitlán było jednym z największych i najbardziej rozwiniętych miast swojej epoki, pozostawiając niezatarte ślady w historii i wyobraźni współczesnych podróżników. W XVI wieku, gdy Hiszpanie przybyli na te ziemie Tenochtitlán było jednym z największych miast na świecie, liczącym ponad 200 tysięcy mieszkańców.
Pierwsza próba zdobycia miasta przez hiszpańskiego konkwistadora Hernana Cortesa miała miejsce w 1519 roku, jednakże dzięki zaciętej obronie mieszkańców, zakończyła się niepowodzeniem najeźdźcy. Dopiero dwa lata później, po długich i ciężkich walkach Tenochtitlán zostało zdobyte i podbite przez Hiszpanów. Zdobywcy zniszczyli znaczną część budynków i świątyń, a z wykorzystanych materiałów odbudowali nowe miasto, które przekształciło się w dzisiejszy Meksyk. Ta brutalna transformacja zakończyła epokę Tenochtitlánu, ale pozostała ona niezatartym śladem w historii Meksyku i świadectwem dawnych czasów.
Zocalo – Pac Konstytucji (Plaza de la Constitucion)
Plac Konstytucji, pomimo swojej nazwy, nie ma bezpośredniego związku z żadną konstytucją meksykańską. W XIX wieku planowano wzniesienie na tym placu pomnika Niepodległości. Pierwotnie postawiono jedynie cokół jako podstawę przyszłego monumentu. Jednakże z powodu długotrwałych dyskusji i braku zgody co do wyboru projektu pomnika, mieszkańcy zaczęli złośliwie nazywać plac „zocalo”, czyli cokół. Mimo, że ostatecznie pomnika nie wybudowano, cokół usunięto, to nazwa pozostała. Wiele innych miast i miasteczek w Meksyku również przyjęło nazwę „zocalo” dla swoich głównych placów, co stanowi swoisty ślad historii i lokalnej kultury. W okresie przedhiszpańskim plac ten znany był jako „Rynek Główny (Plaza Mayor), który był centrum ceremonialnym Azteków. Po przejęciu władzy przez Hiszpanów plac stał się areną najważniejszych wydarzeń w Meksyku. Na placu odbywały się ceremonie zaprzysiężenia wicekrólów i proklamacji królewskich. Obecnie odbywają się parady wojskowe, obchody święta Niepodległości, uroczystości narodowe, wydarzenia religijne (msze, procesje i pogrzeby), ale również burzliwe protesty przeciwko aktualnym rządom.
Zocalo jest jednym z największych placów na świecie, ma kształt kwadratu o boku 240 metrów. Pośrodku znajduje się maszt z ogromną flagą meksykańską, która każdego dnia jest uroczyście podnoszona o 6.00 rano i opuszczana o 18.00 po południu, a następnie przez noc przechowywana w Pałacu Narodowym.
Plac otaczają monumentalne budowle, wśród których znajdują się m.in. Katedra Metropolitalna oraz Pałac Narodowy, będący rezydencją i siedzibą prezydenta Meksyku. To miejsce nie tylko symbolizuje potęgę i ważność meksykańskiego państwa, lecz także stanowi centrum życia społecznego i kulturalnego miasta. Otaczające plac budynki pełnią różne funkcje, od instytucji państwowych po domy handlowe i hotele, tworząc jednocześnie niezwykłą atmosferę, która przyciąga zarówno turystów, jak i mieszkańców.
Katedra Metropolitalna w Meksyku (Catedra Metropolitana de la Ciudad de Mexico)
Katedra pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, stanowi duchową siedzibą Archidiecezji Prymasowskiej w Meksyku.
Po zdobyciu Tenochtitlan i triumfalnym powrocie Hernana Corteza z kolejnych wypraw, zdobywcy postanowili wznieść kościół dokładnie tam, gdzie wcześniej stało Templo Mayor najważniejsza świątynia Azteków. Ta lokalizacja miał być symbolicznym aktem dominacji konkwistadorów. Jednak budowę utrudniały liczne trudności takie jak grząski i niestabilny teren, powódź, pożary i trzęsienia ziemi, co sprawiło, że prace trwały prawie 300 lat. Długotrwała budowa zaowocowała zintegrowaniem różnych stylów architektonicznych od gotyk, prze barok, po neoklasycyzm, które dominowały w kolejnych wiekach.
Kompleks katedralny zajmuje obszar około dwóch hektarów, a sama katedra mierzy 128 metrów długości i 61 metrów szerokości.
W XIX i XX wieku bezpowrotnie została utracona część dziedzictwa kulturowego wewnętrznego wyposażenia katedry z powodu licznych kradzieży zarówno ze strony hierarchów kościelnych jak i rządowych urzędników. Cenne przedmioty takie jak srebrne świeczniki, naczynia liturgiczne ze złota oraz biżuterię przetapiano, aby sfinansować wojny toczące się w tamtym czasie.
Wnętrze katedry zdobią trzy ołtarze: Główny, Przebaczenia i Królewski, a także 14 kaplic, które są nie tylko miejscem modlitwy, lecz również świadectwem bogatej historii i kultury Meksyku.
Plac Trzech Kultur (Plaza de las Tres Culturas)
Miejsce o wyjątkowym znaczeniu dla historii miasta. Jego nazwa odnosi się do faktu, że w jednym miejscu można zobaczyć połączenie architektury z trzech różnych etapów historycznych, reprezentujących okres kultury przedhiszpańskiej, hiszpańskiej i współczesnej.
Kultura przedhiszpańska –
stanowisko archeologiczne Tlateloco. Ważny ośrodek kultury i handlu. W XV wieku znajdował się tu największy targ, który słynął z doskonałej organizacji. Każda alejka była dedykowana innym produktom rolno-spożywczym, a każdy kupiec miał swoje wyznaczone miejsce. Na targ były zwożone towary z całej Mezoameryki i oprócz żywności sprzedawano rękodzieło, zioła, żywe zwierzęta, surowce do przetworzenia, ale również niewolników. Jako waluta stosowane było ziarno kakaowca, miedziane przedmioty i złoty pył.
Kultura hiszpańska –
Kolegium Świętego Krzyża (Colegio de Santa Cruz) pierwsza i najstarsza szkoła wyższa w obu Amerykach. Założone przez franciszkanów w 1536 roku w założeniach miała przygotowywać indiańskich chłopców do święceń na kapłanów katolickich. W rzeczywistości kształcono młodych mężczyzn z zamożnych hiszpańskich rodzin w zakresie gramatyki, retoryki, teologii i lokalnego narzecza, którzy następnie pracowali na rzecz ewangelizacji ludów indiańskich. Niepowodzeniem Kolegium prowadzącym w dalszym czasie do upadku uczelni w XVI wieku była marginalizacja indiańskich alumnów i nie dopuszczanie ich do święceń kapłańskich. Jednym z najważniejszych osiągnięć uczelni było spisanie dwunastotomowej Historii ogólnej rzeczy Nowej Hiszpanii (Historia general de las cosas de Nueva Espana), często nazywanym Kodeksem florenckim oraz Kodeks Cruz-Badiano zawierający szczegółowe opisy, działanie, znaczenie lecznicze i rysunki 184 lokalnych roślin leczniczych.
Kościół Świętego Jakuba Apostoła (Templo de Santiago Apostol). Budowę rozpoczęto w 1521 roku, a miejsce usytuowania kościoła zostało wybrane nie przypadkowo. Miało być formą odwetu za długotrwały opór Indian. W miejscu gdzie znajdował się targ oraz liczne budowle ceremonialne i rytualne postawiono kościół katolicki, do budowy którego wykorzystano materiały z pozostałości po otaczających świątyniach. Kościół jest jednym z przykładów hiszpańskiej próby zniszczenia poprzedniej kultury. Ciekawostką jest, że w tym kościele był ochrzczony i chodził na katechezę Juan Diego Cuauhtlatoazin, o którym więcej będzie we wpisie o Sanktuarium Matki Bożej z Gwadelupa.
Kultura współczesna
Współczesne budynki otaczające plac Trzech Kultur ze wszystkich stron. Wieżowiec Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 2005 roku oraz niezbyt atrakcyjne budynki mieszkalne Zespołu Miejskiego Nonoalco Tlatelolco.
Warto zwrócić uwagę na pomnik upamiętniający masakrę z 2 października 1968 roku, podczas której zginęło około 250 osób głównie studentów. Protest studentów związany był z niezadowoleniem i sprzeciwem wobec monopartyjnych rządów. Wśród postulatów było uwolnienie więźniów politycznych, nadanie autonomii wyższym uczelniom oraz demokratyzację ustroju państwowego. Po zachodzie słońca plac został otoczony przez wozy opancerzone i czołgi. Wojsko strzelało z ostrej amunicji do demonstrantów oraz osób które znalazły się tam przypadkowo. Ta brutalna akcja toczyła się przez prawie całą noc, stąd również nazywana jest Noc Tlatelolco. W ciągu kilku następnych dni zostało aresztowanych kolejnych 150 rebeliantów wobec, których rząd zastosował samowolne egzekucje, a ciała wrzucono do oceanu.
W 1985 roku podczas silnego trzęsienia ziemi kilka budynków wokół placu uległo znacznemu zniszczeniu. W zbiórkę pieniędzy dla poszkodowanych bardzo zaangażował się słynny śpiewak operowy Placido Domingo.
Promenada Reformy (Paseo de la Reforma)
W sercu meksykańskiej stolicy, Paseo de la Reforma (Promenada Reformy) stanowi niezwykłą arterię miejską, która zachwyca swoim urokiem i historycznym znaczeniem. Podobieństwo do europejskich bulwarów, takich jak słynne Pola Elizejskie w Paryżu, jest tu zauważalne, co dodaje miastu niepowtarzalnego charakteru. Oficjalne otwarcie Promenady miało miejsce w 1876 roku, a jej projektowanie było inicjatywą cesarza Maksymiliana, który pragnął połączyć Pałac Narodowy z cesarską rezydencją, zamkiem Chapultepec.
Dziś Paseo de la Reforma jest pulsującą główną ulicą miasta, pełną atrakcji turystycznych, eleganckich restauracji, luksusowych sklepów, hoteli i galerii sztuki. To także miejsce, gdzie odbywają się różnorodne manifestacje i protesty, równocześnie będąc areną świętowania zwycięstw narodowej reprezentacji w piłce nożnej.
Na licznych skrzyżowaniach i rondach znajdują się pomniki postaci historycznych, które odegrały ważną rolę w historii Meksyku. Jednym z najbardziej charakterystycznych z nich jest Anioł Niepodległości, upamiętniający setną rocznicę zwycięstwa Meksyku w wojnie o niepodległość w 1810 roku. Kolumna o wysokości 36 metrów, zwieńczona złotą figurą skrzydlatej bogini Nike, stanowi nie tylko symbol triumfu, lecz także miejsce hołdu dla bohaterów narodowych. Na cokole w narożnikach siedzą symboliczne postacie Wojny, Pokoju, Prawa i Sprawiedliwości. Przed napisem „Naród Bohaterom Niepodległości” znajduje się posąg lwa prowadzonego przez dziecko, a powyżej możemy zobaczyć marmurowe rzeźby bohaterów meksykańskiej wojny o niepodległość, których szczątki pochowane są w cokole będącym jednocześnie mauzoleum. Główną postacią z flagą w ręce jest ksiądz Miguel Hidalgo inicjator powstania, którego wezwanie „Niech żyje nasza Dziewica z Guadalupe i śmierć Hiszpanom”, stało się zawołaniem bitewnym powstańców.
Nieodłącznym elementem historii Paseo de la Reforma był również pomnik Krzysztofa Kolumba, wzniesiony w 1877 roku. Jednak w 2020 roku został on usunięty z cokołu przez aktywistów walczących o prawa rdzennej ludności. W planach jest umieszczenie na jego miejscu kopii „Młodej kobiety z Amajac”, symbolizującej kobiety ludów tubylczych, które szczególnie ucierpiały w okresie kolonialnym. To kolejny przejaw zmieniającego się oblicza miasta, które nieustannie przypomina o swojej bogatej historii i walce o prawa i godność wszystkich swoich mieszkańców.
W niedziele promenada jest zamknięta dla ruchu kołowego, natomiast udostępniona dla mieszkańców, którzy chcą aktywnie spędzać czas biegając, jeżdżąc na rowerze czy spacerując. Takie działania są w ramach rządowego programu prozdrowotnego, ponieważ według badań OECD 73% meksykanów zmaga się z problemem nadwagi, co stanowi to poważny problem społeczny.
Wieża Latinoamericana (Torre Latinoamericana)
Wieżowiec wybudowany w 1956 roku, osiągający imponującą wysokość 182 metrów, był w tamtym okresie nie tylko najwyższym budynkiem w Ameryce Łacińskiej, ale również pozostaje do dzisiaj charakterystycznym i orientacyjnym punktem w mieście. Jego majestatyczna sylwetka nadal dominuje nad panoramą miasta, stanowiąc niezwykłe osiągnięcie architektoniczne.
Co więcej, dzięki innowacyjnemu rozwiązaniu głęboko osadzonych pali, które zakotwiczają budynek, wieżowiec przetrwał kilka poważnych trzęsień ziemi bez większych uszkodzeń. Te zaawansowane technicznie rozwiązania konstrukcyjne stanowią światowy przykład osiągnięć inżynieryjnych w budowie wieżowców w strefach sejsmicznych.
Na 44. piętrze tego imponującego budynku znajduje się taras widokowy, który zapewnia wspaniałe widoki na całe miasto, zarówno w dzień, jak i w nocy. To miejsce, gdzie można podziwiać rozległą panoramę miasta, przyglądając się jego dynamice i pięknu o różnych porach dnia.
Plac Garibaldi
Meksyk nieodłącznie kojarzy się z Mariachi. Wielu z nas ma w pamięci obraz Antonio Banderasa w roli niezapomnianego El Mariachi, który swoim wykonaniem „Cancion del Mariachi” na tle skromnego baru przyczynił się do popularyzacji tego charakterystycznego gatunku muzycznego. Stolicą mariachi w Meksyku jest plac Garibaldi, otoczony urokliwymi kolonialnymi kamienicami, gdzie na parterach lokali znajdują się restauracje serwujące autentyczną kuchnię meksykańską oraz kluby, gdzie przy drinku można posłuchać występów lokalnych zespołów mariachi. Wzdłuż bocznych uliczek stoją pomniki najbardziej znanych wykonawców tego gatunku muzycznego.
Jednak moje doświadczenie na placu Garibaldi było nieco inne. Kiedy tam byłam, atmosfera była smutna i nieco przygnębiająca. Było pusto, a po bokach placu kręciło się kilka znudzonych zespołów, a może było zbyt późno lub byliśmy zbyt zmęczeni po całodniowym zwiedzaniu. Niestety, widok placu nie zrobił na mnie większego wrażenia.
Nazwa „mariachi” wywodzi się z XVIII wieku, kiedy to tego typu zespoły występowały na wioskowych weselach. Współczesne zespoły mariachi składają się z muzyków grających na różnych instrumentach, w tym gitarach, mandolinach, skrzypcach i trąbkach. Ich repertuar obejmuje zarówno utwory współczesne, jak i tradycyjną meksykańską muzykę ludową.
Stroje mariachi, zwane „charro” mogą być męskie i żeńskie i są formą wyrażania dumy z meksykańskiego dziedzictwa. Męski strój składa się z obcisłych spodni zdobionych haftem i metalicznymi elementami, krótkiego bolero, kamizelki ozdobionej motywami roślinnymi lub azteckimi wzorami, sombrero z szerokim rondem, jedwabnego krawata oraz skórzanych butów na wysokim obcasie. To charakterystyczny strój, który dodaje niepowtarzalnego uroku i prestiżu wykonawcom mariachi.
Dziękuję, że jesteś ze mną :).
Mam nadzieję, że zainteresował Cię mój wpis.
Czy chcesz zadać jakieś pytanie? Może napisać coś miłego? A może masz jakieś uwagi do tekstu ?
Śmiało, poniżej możesz to zrobić!
Jeśli podobał Ci się ten wpis, możesz udostępnić go znajomym.
Dziękuję
Ola
Zapraszam do obserwowania mojej strony na Facebooku, dzięki której możesz być na bieżąco z moimi wpisami z kolejnych podróży.