sierpień 2024 rok.
Od marca 2024 roku LOT uruchomił nową destynację Warszawa-Taszkent. Po prawie siedmiu godzinach bezpośredniego lotu, samolot ląduje na lotnisku w Taszkencie. Bilety LOT-owskie to koszt około 2 000 zł w obie strony. Można lecieć również tureckimi liniami lotniczymi z przesiadką w Stambule. Przy odpowiednio wcześniejszej rezerwacji oraz trafieniu na promocje cena przelotu może być znacznie niższa.
Taszkent jest dobrym miejscem do rozpoczęcia dalszej podróży w głąb Uzbekistanu, albo do Kirgistanu i Kazachstanu, dokąd kursuje szybka kolej.
Pomimo długiej historii, Taszkent to w zasadzie młode miasto w wyniku znacznej przebudowy po trzęsieniu ziemi. Pierwsze wzmianki pochodzą z II-I wieku p.n.e. W VI wieku stało się ważnym ośrodkiem handlowym pod nazwą Czacz. W kolejnych wiekach przechodziło pod panowanie Arabów, Samanidów, Timurydów, Chanatu Buchary, aby na koniec w XIX wieku wejść w skład Imperium Rosyjskiego. W 1930 roku Taszkent stał się stolicą Uzbeckiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.
26 kwietnia 1966 roku Taszkent nawiedziło trzęsienie ziemi
Pomnik Odwagi
26 kwietnia 1966 r. o godz. 5:24 rano miasto nawiedziło trzęsienie ziemi o magnitudzie 8,3 w skali Richtera. Epicentrum znajdowało się tuż pod samym centrum miasta. Zniszczeniu uległo około 80% wszystkich budynków w mieście, w tym 236 budynków administracji, 700 sklepów, 185 placówek medycznych i 245 bloków mieszkalnych. Niesamowicie silne wstrząsy sejsmiczne trwające kilka godzin zmieniły wygląd Taszkientu na zawsze. Połowa mieszkańców miasta została bez dachu nad głową i musiała mieszkać w namiotach. Statystyki radzieckie podały, że podczas trzęsienia ziemi życie straciło 8 osób (prawdziwy cud), rannych zostało 150 osób, a ulicach miasta pojawiło się 15 000 namiotów medycznych w celu pomocy poszkodowanym. Nieoficjalne źródła mówiły o 20-30 tysiącach ludzi, którzy zginęli i 300 tysiącach ludzi, którzy stracili dach nad głową podczas trzęsienia.
Pomnik przedstawia kobietę obejmującą dziecko i mężczyznę próbującego osłonić ich własną piersią przed uderzeniem natury (prawdziwy socrealizm w sztuce). W tle pomnika jest kompozycja w reliefie, opowiadająca o odbudowie Taszkientu. Przed monumentalnym pomnikiem na pękniętej kostce z czarnego granitu jest zapisana data i zamontowany zegar, którego wskazówki zatrzymały się w chwili kataklizmu.
Miasto zostało odbudowane w ciągu kilku lat przez budowniczych radzieckich oraz z zaprzyjaźnionych państw, między innymi z Polski. Nieliczne zabytki odbudowano i przywrócono do dawnej świetności, a odbudowane nowoczesne miasto stanowi mieszankę stylów architektonicznych, w którym brak jest klimatu aglomeracji orientalnych.
Kompleks Hazrati Imam (lub Khast-Imam)
Kompleks to zabytek architektoniczny pochodzący z XVI-XX wieku składający się z medresy, mauzoleum i meczetu. Zespół został zbudowany w pobliżu grobu Hazrati, jednego z pierwszych kaznodziejów islamskich w Taszkencie, uczonego, poety i artysty. Według źródeł historycznych, Hazrati Imam był również mistrzem w wytwarzaniu zamków i kluczy, za co otrzymał przydomek „Qaffol”, co oznacza „ślusarz”. Mówił 72 językami i przetłumaczył Stary Testament (Torę) na arabski. Kompleks Hazrati Imam przetrwał, bez większych strat, silne trzęsienie ziemi w 1966 roku.
Medresa Barak Khan
Barak Khan był władcą Taszkientu, zyskał autonomię i przejął stery całej dynastii, rządząc jako najwyższy chan w latach 1551-56. Wewnątrz medresy znajdują się dwa mauzolea – pierwsze to mauzoleum pierwszego władcy Taszkientu z dynastii Szajbanidów – Suyonchkhodja khan wzniesione na jego grobie, a drugie to mauzoleum bezimienne. W 1868 roku medresa Barak Khan miała 34 cele, meczet i salę wykładową. W 1886 roku medresa została poważnie uszkodzona przez trzęsienie ziemi, a jej kopuła zawaliła się. W 1917 roku medresa została przekształcona w akademik. Od 1936 roku medresa była wykorzystywana przez stowarzyszenie niewidomych i magazyn. Do końca 2006 roku budynek był siedzibą Administracji Muzułmanów Uzbekistanu.
Meczet Telly Sheikh
Budynek, który w tym kompleksie powstał najpóźniej, bo na przełomie XIX i XX wieku. Wkrótce po rozpoczęciu działalności meczet zamknęły lokalne władze. W latach 1972–1973 meczet został odnowiony i rozbudowany i ponownie udostępniony. Meczet jest miejscem przechowywania Koranu Osmana, który jest pierwowzorem świętej księgi muzułmanów. Co roku do Taszkentu przybywają setki tysięcy wiernych oraz turystów, żeby zobaczyć najstarszy zachowany rękopis Koranu. Koran jako kompletny kanoniczny zbiór jest dużą księgą składającą się ze 114 sur (’rozdziałów’). Sura składa się z ajatów (’wersetów’). Całkowita liczba ajatów wynosi 6247, lub 6360, jeśli wliczone są wersety rozpoczynające surę: „W imię Allaha , Miłosiernego i Litościwego!” Teologowie policzyli nawet słowa w Koranie : jest ich około 78 000. Jedną z najbardziej wyróżniających cech Koranu jest jego niezmienność trwająca 14 wieków. Po zakończeniu oryginalnego uwierzytelnionego tekstu Koranu w 651 r. żaden śmiertelnik nie może zmienić ani jednej litery w objawieniach Allaha.
Według legendy Koran Osmana zapisany w piśmie kufickim przechodził z rąk do rąk. Mówi się, że Ali, czwarty kalif islamu, zabrał tę księgę z Medyny i przywiózł ją do Al-Kufy w Iraku. Prawdopodobnie podczas kampanii Bagdadzie, zabrał ją Timur Tamerlan i przewiózł do Samarkandy. Księga spisana na pergaminie była przechowywana w meczecie Khoja Ahrar w Samarkandzie pod opieką lokalnych mułłów, a następnie wysłana przez Konstantina Kaufmanna (generalnego gubernatora Rosji w Turkiestanie) do biblioteki cesarskiej w Petersburgu. Przechowywana tam była, aż do przejęcia władzy przez bolszewików. Następnie została wysłana mieszkańcom Tatarstanu jako prezent od Lenina, ale mieszkańcy Turkiestańskiej SRR gorąco prosili o zwrot Koranu Osmana. W końcu Lenin podejmujący ryzyko polityczne zwrócił księgę do Samarkandy w 1924 roku. Później przywieziono Koran do Taszkientu, gdzie przechowywano go w archiwach meczetu Tilly Sheikh. Datowanie radiowęglowe wykazało wiek około 850 roku n.e.
Mauzoleum Abu Kaffal Chachi (Kaffal Shashi)
Mauzoleum upamiętnia życie Abu Mohammeda Kaffal Chachi, rodzimego poety, językoznawcy, polihistora i uczonego, który żył w X wieku i dużo podróżował po świecie islamskim. Mauzoleum składa się z dwóch pomieszczeń. Przestronnej sali głównej, zwieńczona jest kopułą z wypalanej cegły od wewnątrz i turkusowych płytek ceramicznych od zewnątrz. Grobowiec Kaffala Chachi nakryty zielonym materiałem, ustawiony jest w niszy skierowanej na zachód. Na południe od głównej komnaty jest drugie pomieszczenie, w którym ustawione są duże groby trzech jego uczniów, znawców Koranu, myślicieli szerzących przez całe życie idę islamu. Przed wejściem do mauzoleum po prawej i lewej stronie jest kilka grobów uczniów Kaffala Chachi
Medresa Kukeldash
Jeden z niewielu budynków sakralnych, które przetrwały trzęsienie ziemi w1966 roku. Medresa Kukeldash została zbudowana w 1570 roku przez wezyra Derwisza Chana za panowania dynastii Szajbanidów. Medresa stanowiła część głównego placu miejskiego Taszkientu, zwanego wówczas Registanem i początkowo miała być religijną instytucją edukacyjną. Jednak w trakcie swojej długiej historii medresa była porzucana, przebudowywana, a jej przeznaczenie wielokrotnie ulegało zmianie. W XVII wieku medresa była używana jako karawanseraj dla podróżujących kupców. W XIX wieku medresa była miejscem publicznych egzekucji na kobietach, które dopuściły się lub były podejrzane o cudzołóstwo. Oskarżonej zakładano worek na głowę i zrzucano z wysokiego balkonu nad wejściem na brukowaną ulicę poniżej. Pod rządami radzieckimi w połowie XX wieku, medresa była wykorzystywana do wystaw muzealnych. Kilka trzęsień ziemi i trudności gospodarcze, pozostawiły medresę w stanie ruiny. Późniejsze renowacje zdołały uratować budynek, ale niewiele z jego pierwotnego wyglądu pozostało nienaruszone.
Odrestaurowana Medresa Kukeldash ponownie pełni tradycyjną rolę jest szkołą religijną, wyposażoną w sale lekcyjne, pracownie komputerowe, specjalną salę do nauki kaligrafii, dużą bibliotekę i akademik. Co roku ponad 100 studentów wyłanianych w postępowaniu konkursowym na 4-letni program nauczania. Po ukończeniu medresy studenci mają możliwość podjęcia pracy w jednym z meczetów w Uzbekistanie lub kontynuowanie nauki na świeckim uniwersytecie.
Medresa Kukeldash udostępniona jest dla zwiedzających, którzy mogą spacerować po ogrodzie, zaglądać do sali lekcyjnych, poznawać historię i legendy oraz podziwiać tradycyjną architekturę, która pomimo niedawnej renowacji wciąż przywołuje wspomnienia średniowiecznej przeszłości Uzbekistanu.
Piątkowy Meczet Katedralny Khoja Ahror Valiy Mosque
Tuż obok medresy Kukeldash jest Piątkowy Meczet Katedralny, największy meczet w Taszkencie. Pierwsze informacje o założeniu w najwyższym punkcie „shakhristan” (centrum) starożytnego Taszkientu meczetu pochodzą z 819 roku. Meczet Piątkowy (Juma) jest najstarszym spośród 157 meczetów współczesnego Taszkientu i trzecim co do wielkości w Uzbekistanie. Od XV wieku do dziś meczet nosi imię jednego z sufickich przywódców wschodniego średniowiecza – Khoja Akhrar Vali, który podarował miastu w 1451 roku ten budynek i teren wokół niego.
Koło meczetu byliśmy jak raz w piątek. Do wejścia do meczetu stała kolejka mężczyzn, którzy ze względu na bezpieczeństwo byli legitymowani i kontrolowani przez policję.
Komuna uzbecka – Makhalla
Makhalla to unikatowe zjawisko narodu uzbeckiego, łączące w sobie patriarchalne cechy życia wiejskiego, kiedy wszyscy mieszkańcy się znają, z realiami współczesnego miasta. Jest to również specyficzna forma demokracji wschodniej, która daje człowiekowi możliwość rozwijania metod interakcji ze społeczeństwem i państwem. W ogólnym ujęciu mahalla to stowarzyszenie ludzi połączonych niewidzialnymi więzami wspólnoty, sposobu życia i terytorium, na którym mieszkają.
Makhalla jest zarówno tradycyjną dzielnicą starożytnych miast Azji Środkowej, jak i formą organizacji życia społecznego, pełną rytuałów regulujących ludzkie życie od kołyski do grobu. Charakterystyczne dla makhalli są domy bez okien od strony ulicy, a życie rodzinne toczy się w niedostępnych patiach.
Państwowe Muzeum Sztuki Stosowanej Uzbekistanu Amaliy San’at Muzeyi
Muzeum powstało w 7 lipca 1937 roku na bazie czasowej wystawy rzemiosła. Obecnie zbiory wystawiennicze muzeum obejmują ponad 4000 eksponatów, które przybliżają historię sztuki zdobniczej Uzbekistanu. Wystawione eksponaty są dziełem rąk lokalnych rzemieślników: ceramików, złotników, jubilerów, hafciarzy, snycerzy, meblarzy i innych.
Bardzo ciekawa jest historia budynku muzeum, znanego jako dom Połowcewa, rosyjskiego dyplomaty. Połowcew, powołąny na stanowisko konsula rosyjskiego w Indiach potrzebował miejsca do odpoczynku w drodze z Petersburga do Delhi. Dom zakupił sekretarz i przyjaciel Połowcewa po czym zajął się odnowieniem, przebudową i urządzeniem w stylu orientalnym zgodnie z gustem i zapotrzebowaniem swego chlebodawcy. Krótko przed śmiercią w 1909 roku Połowcew podarował swój wspaniały pałac miastu Taszkent. Podczas I wojny światowej rezydencję przeznaczono na koszary dla wziętych do niewoli oficerów austriackich. Po 1930 roku został w dworze usytuowany sierociniec dla kazachskich dzieci, który dokonały wielkich zniszczeń. Żyjący w Taszkencie były sekretarz Połowcewa, który został profesorem orientalistyki, aby jakoś ocalić pozostałości domu, zwrócił się do Ministerstwa Lokalnego Przemysłu o utworzenie w nim ośrodka szkoleniowego dla rzemieślników. Renowację rozpoczęto po przeniesieniu sierocińca do innego obiektu i dopiero wówczas w budynku można było umieścić Muzeum Rzemiosła.
Ekspozycja obejmuje liczne tkaniny ręcznie wyszywane i haftowane, stosowana do dekoracji wnętrz (Suzani), a każda z nich jest inna o niepowtarzalnym wzorze. Odświętne ubrania i misternie haftowane buty robią duże wrażenie. Oprócz tego wystawione pojedyncze pięknie inkrustowane mebla, prawdziwe dzieła sztyki.
Centrum Cywilizacji Islamskiej w Uzbekistanie Islom Sivilizatsiyasi Markazi
Prezydent Republiki Uzbekistanu Shavkat Mirziyoyev podjął 23 czerwca 2017 roku decyzję o utworzeniu Centrum Cywilizacji Islamskiej w Uzbekistanie. Budynek zbudowany jest w stylu średniowiecznej architektury Samarkandzkiej. Centrum położone jest na obszarze ponad 4 hektarów. Długość trzypiętrowego budynku wynosi 161 metrów, a szerokość 118 metrów. Wysokość centralnej kopuły wynosi 67 metry.
Wydzielone miejsce zajmuje Muzeum Historii Cywilizacji Islamskiej w Uzbekistanie o powierzchni 15 000 m2. Eksponaty mają ukazywać potencjał twórczy wielkich uczonych na przestrzeni wieków. Do ich prezentacji wykorzystywane będą najnowocześniejsze technologie i sprzęt cyfrowy.
Na trzecim piętrze umiejscowiona będzie biblioteka, w której ma być 100 000 rękopisów i litografii oraz ponad milion książek. Na tym piętrze będą mieścić się wydziały naukowe Centrum Cywilizacji Islamskiej, Biura Muzułmanów Uzbekistanu, Międzynarodowej Akademii Islamu oraz biura turystyki pielgrzymkowej i dział wydawniczy.
Ulica Gulbazar
Ulica Gulbazar, położona w historycznej części miasta, w pobliżu targu Chorsu, została objęta programem rewitalizacji mającym kilka celów: rozwój turystyki oraz przeciwdziałanie bezrobociu i aktywizację rzemiosła. W pobliżu mieszka 2670 osób. W planach założono, że uliczka ma tętnić życiem 24 godziny na dobę przez cały tydzień. Już w trakcie wdrażania projektu zauważono, że potencjał zarobkowy wszystkich gospodarstw domowych znacznie wzrósł, a bezrobocie zauważalnie spadło.
Odnawiane są budynki, restaurowane historyczne drzwi wejściowe do posesji lub uzupełniane o zupełnie nowe rzeźbione w niepowtarzalne wzory. Docelowo mają w ramach programu powstać tradycyjne warsztaty rzemieślnicze: hafciarskie, tkalnie, pracownie snycerskie, jubilerskie i inne z możliwością sprzedaży wyrobów oraz, piekarnie i restauracje serwujące dania kuchni narodowej. Ponadto mają być powierzchnie wystawowe związane z lokalnym rzemiosłem, a także rozpoczęto budowę trzygwiazdkowego hotelu.
W kwietniu 2024 roku odbyło się uroczyste otwarcie ulicy z udziałem prezydenta Uzbekistanu Shavkata Mirziyoyeva. Może za kilka lat będzie tutaj gwarno i tłumnie, ale tym czasem trwają jeszcze prace remontowo-budowlane, lokale gastronomiczne nie działają i nie widać większego zainteresowania turystów tym miejscem.
Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Taszkencie
Zwana również kościołem polskim, prowadzona jest przez księży franciszkanów z Polski. Polscy emigranci mieszkający w Taszkencie po raz pierwszy wystąpili do władz Imperium Rosyjskiego o zgodę na budowę kościoła katolickiego w 1875 roku. Dopiero dziewięć lat później powstała pierwsza kaplica, która służyła zesłańcom politycznym z Polski. W 1897 roku populacja Polaków w Taszkencie wynosiła 2 070 mężczyzn i tylko 132 kobiety.
W 1912 roku rozpoczęto budowę kościoła, po przejęciu władzy przez Związek Radziecki budynek został znacjonalizowany (1925 r.). Potajemne msze nadal się odbywały i prowadził je proboszcz o. Józef Sowiński aż do czasu, gdy w 1937 roku został rozstrzelany za kontrrewolucyjną propagandę.
Kościół w stanie ruiny otrzymali katolicy z Taszkentu w 1993 roku i rozpoczęli się przebudowę według nowego projektu, którą zajmował się papieski ordynariusz w Uzbekistanie, polski franciszkanin o. Krzysztof Kukułka. 22 października 2000 roku świątynia po 88 latach od rozpoczęcia jej budowy, została konsekrowana jako kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Kościoły katolickie w przeciwieństwie do cerkwi czy meczetów dostępne są tylko w godzinach mszy, a żaden z księży nie był zainteresowany otwarciem świątyni dla przybyszów z Polski. Tak więc obejrzeliśmy tylko z zewnątrz.
W pobliżu kościoła, w parku postawiony jest obelisk poświęcony pamięci Polaków, żołnierzy Armii Polskiej na wschodzie generała Władysława Andersa, osobom cywilnym, byłym więźniom sowieckich łagrów zmarłym w 1942 roku w drodze do Ojczyzny. Na otaczających obelisk, czarnych płytach wymieniony są nazwy miejscowości w Uzbekistanie, których mieszkańcy okazali gościnność żołnierzom Armii generała Władysława Andersa oraz polskim obywatelom uwolnionym z obozów despotycznego sowieckiego reżimu.
Magic City Park
Nowoczesny park rozrywki otwarty w 2021 roku. Park zajmuje powierzchnię 21 hektarów i oferuje atrakcje dla osób w każdym wieku: kino laserowe, amfiteatr do występów na żywo, a także pierwsze w Azji Środkowej akwarium. Ponadto w parku znajduje się gigantyczny staw, 60-metrowa wieża zamkowa, kryty park rozrywki czynny przez cały rok oraz mniejsze atrakcje, takie jak labirynt luster, kręgielnia i gry w wirtualnej rzeczywistości. Spacerując uliczkami między kopiami znanych budynków z całego świata, można oglądać wystawy luksusowych sklepów. Ponadto w parku codziennie odbywają się pokazy świateł, muzyki i fontann, a co tydzień także pokazy fajerwerków. Znajdują się tam różne restauracje, jakich można oczekiwać od parku rozrywki, przede wszystkim skierowane do dzieci: bary szybkiej obsługi sprzedające pizzę, burgery i lody, ale także kuchnia regionalna i eleganckie restauracje z całego świata: japońska, grecka, tajlandzka. Kiedy byliśmy w Magic City na scenie występował zespół regionalny oraz odbywały się targi wyrobów regionalnych. Wstęp do parku jest bezpłatny, natomiast płatne jest korzystanie ze większości rozrywek.
Bazar Chorsu
Chorsu w tłumaczeniu z języka perskiego oznacza „cztery drogi”, rozumiane jako spotkanie się szlaków transportu towarów z czterech stron świata. Bazar był znany już w średniowieczu i miał duże znaczenie handlowe, znajdując się bezpośrednio na Jedwabnym Szlaku. Najstarszych i największych bazarów Taszkentu i mieści się w centrum miasta. Warto wstąpić i spróbować tradycyjne dania z dużego kotła, szaszłyki oraz różne inne potrawy, które nie koniecznie chciałabym zjeść. Poza tym normalny bazar: ciuch, buty, ceramika, słodycze i tak zwane pamiątki z podróży.
Dworzec kolejowy
Dworzec kolejowy w Taszkencie jest jednym z najważniejszych i największych stacji pasażersko-towarowych Uzbekistanie.
Imperium Rosyjskie na przełomie XIX i XX wieku, kiedy Uzbekistan jako prowincja turkiestańska był jego aktywnie prowadziło rozbudowę sieci kolejowej. W maju 1888 roku wybudowano most kolejowy na rzece Amu-Daria, a Taszkent stał się ważną stacją na trasie kolei transkaspijskiej. W tym samym roku wzniesiono pierwszy budynek dworca kolejowego.
W 2011 roku otwarto pierwszą szybką kolej w Azji Środkowej, która początkowo kursowała z Taszkentu do Samarkandy, a od 2016 roku trasa został przedłużona do Buchary. Pociąg kursujący na tej trasie nazywa się Afrosiyob i rozwija prędkość do 250 km/h. Z Taszkentu można również dojechać do Ałmaty w Kazachstanie. Dworzec w Taszkencie jest duży, nowoczesny i oferujący obsługę pasażerów na odpowiedni poziom komfortu.
W Taszkencie spędziłam jeden dzień i czuję pełen niedosyt. To było zdecydowanie za krótko jak na stolicę tak ciekawego państwa jak Uzbekistan. Nie widziałam wielu zabytków i ciekawych muzeów, ale może będzie mi dane jeszcze wrócić do Taszkentu i uzupełnić wszystkie braki. Na pewno o tym napiszę.
Dziękuję, że jesteś ze mną :).
Mam nadzieję, że zainteresował Cię mój wpis.
Czy chcesz zadać jakieś pytanie? Może napisać coś miłego? A może masz jakieś uwagi do tekstu ?
Śmiało, poniżej możesz to zrobić!
Jeśli podobał Ci się ten wpis, możesz udostępnić go znajomym.
Dziękuję
Ola
Zapraszam do polubienia mojej strony na Facebooku, dzięki której możesz być na bieżąco z moimi wpisami z kolejnych podróży.