marzec 2025 rok

Bari – jest największym włoskim miastem na wybrzeżu Adriatyku i stolicą regionu Apulia (Pulia). Miasto o bogatej ponad 2000-letniej historii. To, co nas turystów z Polski najbardziej  interesuje w tym mieście, to grobowiec królowej Bony, jednej z najbardziej znanych królowych Polski. Bona Sforza d’Aragona, pochodziła z Barii, w którym spędziła młodość oraz ostatni rok życia przed śmiercią. Była nieprzeciętną kobietą jak na swoje czasy i miała niepochamowane skłonności oddziaływania na politykę Polski. W jednym z przewodników przeczytałam, że miała dodatkowe zdolności trucia synowych i niewygodnych dworzan. Zaiste dosyć specyficzne umiejętności, zwłaszcza że na koniec sama została otruta przez swojego najbliższego dworzanina.

Po śmierci księżnej Bari Izabeli Aragońskiej, księstwo Bari i Rossano odziedziczyła jej córka Bona Sforza, królowa Polski. 22 maja 1526 roku przedstawiciele Rossano złożyli przysięgę wierności w katedrze na Wawelu przed polską parą królewską, Boną Sforzą i Zygmuntem Starym. Z polecenia Bony, prawnik mieszkający w Krakowie, Vincenzo Massilio, stworzył kodeks prawa zwyczajowego Bari. Przed swoją śmiercią (1557r.), królowa Sforza zdołała sporządzić nowy testament, w którym dziedzicem księstwa Bari, a także księstwa Rossano, został jej syn Zygmunt II August. Po śmierci królowej polska dyplomacja nie zdołała jednak odzyskać rzeczywistej władzy nad włoskimi posiadłościami. Tak więc przez ponad 30 lat księstwo Bari było podległe polskiej królowej.

Obecnie Bari to ważny ośrodek przemysłowy, portowy i  kulturalny południowych Włoch, przyciągający co roku turystów z całego świata.

Dla turystów najważniejsze w tym 1,5 milionowym mieście jest zwiedzenie Bari Vecchia  (Centro Storico) czyli dzielnicy historycznej, w której znajdują się wszystkie najważniejsze zabytki. Ile czasu na to potrzebujemy ? Co najmniej dwa dni, a trzy zupełnie wystarczą.

W Barii spędziłam całe dwa dni wędrując po uliczkach, kościołach, muzeach i innych ciekawych miejscach przez osiem godzin dziennie. W trzeci dzień też było by co zobaczyć, ale zwiedziłam to co dało się zwiedzić w tak krótkim czasie i był to czas bardzo intensywnie wykorzystany.

.

Zamek Szwabski         

Castello Svevo di Bari   

Zamek prawdopodobnie zbudowany w 1132 roku przez normańskiego króla Rogera II , został zniszczony zaledwie 24 lata później przez króla Sycylii – Wilhelma I , a następnie odbudowany i wzmocniony w 1233 roku przez Fryderyka II Hohenstaufa, zwanego we Włoszech Fryderykiem ze Szwabii. Po przejęciu zamku przez Aragonów, książę Ferdynand podarował go rodzinie Sforzów, a następnie przekazał w zarządzanie Bonie Sforza, królowej Polski. Po śmierci Bony Zamek Szwabski powrócił pod panowanie króla Neapolu. 

W następnych stuleciach zamek normańsko-szwabski kilkakrotnie zmieniał swoje przeznaczenie, stając się najpierw więzieniem, następnie koszarami, a pod koniec lat czterdziestych XX wieku siedzibą Nadinspektora Zabytków i Galerii Apulii i Bazyliki. Obecnie oprócz funkcji muzealnej wiele jego przestrzeni przeznaczono na wystawy, konferencje i wydarzenia kulturalne. W niektórych pomieszczeniach na ścianach wyświetlane są animacje, które pomagają przenieść naszą wyobraźnię do czasów Bony Sforzy.

Wewnętrzny dziedziniec zamku zachował wygląd jaki nadała mu XVI wieczna przebudowa wykonana na zlecenie królowej Bony, o czym świadczy łacińska inskrypcja wyryta na północnej i wschodniej ścianie dziedzińca. Królowa Bona poleciła wykonanie kaplicy, którą chciała poświęcić Świętemu Stanisławowi, opiekunowi Polski.

Zbudowany w XII wieku Zamek Szwabski jest jednym z najważniejszych i najbardziej charakterystycznych budynków w Bari, a także jednym z najważniejszych zabytków w stylu romańskim we Włoszech .

Zamek jest otoczony fosą ze wszystkich stron, z wyjątkiem północnej części, która graniczy z morzem.  Do zamku można wejść przez most i bramę po stronie południowej.

Cena biletu 10€

.

Fort Świętego Antoniego      

Fortino di Sant’Antonio     

Historia tej fortyfikacji poświęconej Świętemu Antoniemu sięga 1071 roku, kiedy to w obronie przed najeźdźcami i oblężeniem starego portu zbudowano wieżę strażniczą. Wieża ta, oprócz celów militarnych, miała za zadanie obserwację morza i nadpływających statków do portu. Podczas kolejnych najazdów uległa poważnym zniszczeniom.

W XV wieku, pod rządami Izabeli d’Aragona i Bony Sforzy, fort przeszedł znaczące renowacje i rozbudowę fortyfikacji. Został wyposażony w zaawansowane systemy obronne, w tym armaty i wały obronne, aby chronić miasto przed potencjalnym zagrożeniem.

Obecnie Fort Świętego Antoniego został odrestaurowany i przekształcony w centrum kulturalne i jest gospodarzem różnych wydarzeń, takich jak wystawy sztuki, koncerty i konferencje. Z tarasu rozciąga się wspaniały widok na nadbrzeże.     

.

Muzeum Archeologiczne Świętej Scholastyki

Museo Archeologico di Santa Scolastica

Twierdza Santa Scolastica, to imponująca budowla obronna z XVI wieku, uważana za prawdziwą „bramę” do Centro Storico (Stare Miasto) dla osób przybywających drogą morską.  Na bazie starych murów twierdzy oraz pozostałością zabudowań klasztoru Świętej Scholastyki utworzono Muzeum Archeologiczne. Dawny klasztor Santa Scolastica, to jedna z najstarszych budowli w mieście, prawdopodobnie wybudowana krótko przed X wiekiem. Do XVIII wieku klasztor był siedzibą najważniejszej żeńskiej wspólnoty religijnej w mieście. Po zjednoczeniu Włoch klasztor został skonfiskowany, a następnie przechodził z rąk do rąk ulegając różnym przeróbkom i przebudowom. W latach 70-tych XX wieku podjęto próbę renowacji i dostosowania budynku na potrzeby Uniwersytetu w Bari. W 2001 roku zabudowania przekazano Muzeum Archeologicznemu.

Muzeum Archeologiczne prezentuje cenne znaleziska archeologiczne znalezione podczas licznych wykopalisk prowadzonych od XX wieku, do dziś w różnych punktach starożytnego centrum Bari, także w okolicach miasta. Znalezione przedmioty, niektóre także na terenie klasztoru Santa Scolastica, są świadectwem tysiącletniej historii miasta, która przypada na okres od brązu do średniowiecza. W muzeum zobaczymy różnego rodzaju przedmioty i materiały, takie jak kamienne rzeźby, ceramikę, terakoty, wazony i zbroje z brązu, starożytne monety i wiele innych.

Cena biletu 5€

.

Muzeum Diecezjalne   

Museo Diocesano

W Pałacu Arcybiskupa (Palazzo Arcivescovile) usytuowane jest muzeum, w którym gromadzone i przechowywane są liczne artefakty pochodzące z kościołów diecezji Bari Vecchia, takie jak: obrazy, rzeźby, relikwia, przedmioty i szaty liturgiczne, ale przede wszystkim Exultet i Benedizionale (święcenie ognia i wody według obrządku benewentańskiego), które stanowią prawdziwy skarb muzeum.

Niesamowite wrażenie robi Exultet i Benedizionale – bardzo długie zwoje pergaminu (4-5 metrów) używane podczas liturgii wielkanocnej między X a XIII wiekiem. Zwoje zawierają fragmenty tekstu, zapis muzyczny oraz rysunki różnych scen sakralne.

Exultet wykonany był w Bari w skryptorium klasztoru San Benedetto oraz w katedrze, pismem zwanym Beneventana Bari, zwoje rozwijano z ambony, a podczas gdy diakon intonował pieśń, wierni mogli obserwować towarzyszące im obrazy.

Trasa zwiedzania muzeum przebiega chronologicznie od wczesnej ery chrześcijańskiej do średniowiecza. Następnie od okresu Soboru Trydenckiego do baroku, aż do XIX i XX wieku.

.

Muzeum Historii Bari         

Museo Civico Bari

Otwarcie  Muzeum Historii Bari nastąpiło 26 stycznia 1919 roku i początkowo zajmowało kilka pomieszczeń przylegających do Teatru Margherita. W kolejnych latach poszerzając i stopniowo wzbogacając swoje zbiory o interesujące materiały, takie jak archiwum i obrazy rodziny Tanzi.

W latach 40. XX wieku muzeum padło ofiarą działań wojennych, a jego siedziba została przejęta przez wojska angielsko-amerykańskie i przekształcona w kasyno wojskowe. W tym czasie duża część zbiorów została bezpowrotnie utracona.
Dopiero kilka lat po wojnie muzeum mogło ponownie otworzyć się dla zwiedzających w pomieszczeniach udostępnionych przez Administrację Miejską w Largo Urbano II (plac położony w historycznym centrum miasta, w sąsiedztwie kościoła Santa Maria della Razzia). W 1977 roku muzeum przeniesiono do obecnej lokalizacji w starym trzypiętrowym pałacu przy Strada Sagges 13

Wśród obiektów o szczególnej wartości przechowywanych w Muzeum  znajduje się kolebka markiza Montrone , cenny artefakt wyrzeźbiony w drewnie orzechowym, datowany na drugą połowę XVIII wieku. Innym cennym zabytkiem jest pierwsza książka wydrukowana w Bari 15 października 1535 roku, której autorem był Nicola Antonio Carmignano, pisarz przebywający na dworze Izabeli Aragońskiej i jej córki Bony Sforzy.

W kilku salach organizowane są wystawy czasowe promujące lokalnych artystów. Podczas mojego pobytu była to wystawa malarstwa Antonio Pasciuti (1937-2021). Po ukończeniu studiów filologicznych zajął się wyłącznie malarstwem uczestnicząc w krajowym i międzynarodowym życiu artystycznym. Jego malarstwo jest inspirowane głęboką miłością do ziemi ojczystej, pełne kwiatów i ciepłych barw.

Cena biletu 3€

.

Teatro Margherita

Wybudowany w 1910 roku drewniany teatr Margherita był przedmiotem ostrej krytyki ze względu na frywolny repertuar wystawiany na deskach tego teatru. Zaledwie po roku działalności teatr spłonął doszczętnie w ciągu godziny. Niewykluczone, że było to podpalenie, ale w tamtych czasach dochodzenia były prowadzone zupełnie inaczej niż współcześnie. Teatr postanowiono odbudować, ale tu na przeszkodzie stanęły przepisy. Właściciele konkurencyjnego teatru Petruzzelli podpisali wcześniej umowę z miastem, w której administracja zobowiązała się nie wyrażać zgody na  budowę żadnych innych teatrów na gruntach gminnych z wyjątkiem konstrukcji nad morzem. Obejściem tego przepisu było wybudowanie Teatru Margherita na betonowych palach w zatoce starego portu. Nowy budynek postawiony w latach 1912-1914 był  całkowicie otoczony wodą i połączony z lądem za pomocą mostu. Całość była architektonicznie bardzo innowacyjna: był to pierwszy budynek w Bari wykonany z żelbetonu, pierwszy w Europie osadzony na palach, a ponadto zastosowano lekką podłogę betonowo pustakową, która wytrzymywała duże rozpiętości.

Do czasu II wojny światowej teatr pełnił funkcje rozrywkowe, a duże przestrzenie w budynku przeznaczono na muzeum Historyczne oraz sale wystawowe. Pod koniec wojny budynek został poważnie uszkodzony podczas bombardowań.

Obecnie w Teatro Margherita mieści się muzeum sztuki współczesnej. Podczas mojej obecności w Bari budynek był zamknięty i trwały w nim prace remontowe nie wyglądające na szybkie zakończenie.

.

Teatro Petruzzelli

Teatr Petruzzelli to największy teatr w Bari i czwarty co do wielkości we Włoszech. Bracia Onofrio i Antonio Petruzzelli kupcy i armatorzy z Bari postanowili wybudować teatr według projektu ich szwagra Angelo Messeni. Administracja miasta w 1896 roku zaakceptowała projekt i przekazała pomysłodawcom w wieczyste użytkowanie działkę w centrum miasta. Teatr powstał w ciągu pięciu lat i był finansowany wyłącznie z funduszy rodziny Petruzzelli. Teatr stał się bardzo ważną sceną operową i koncertową dla artystów z całego świata. Występowali tu najsłynniejsi śpiewacy operowi, odbywały się konkursy wokalne i festiwale muzyczne. W 1991 roku w  teatrze wybuch gwałtowny pożar. Zawalenie się ogromnej kopuły stłumiło ogień i zapobiegło całkowitemu spaleniu. Przez następnych kilka lat trwały procesy o odszkodowanie i karne z rodziną właścicieli teatru o nie dopilnowanie zabezpieczeń przeciwpożarowych. W 2006 roku teatr został wywłaszczony na podstawie ustawy finansowej i przeszedł na własność gminy Bari. Teatr Petruzzelli ponownie został oddany do użytku w październiku 2009 roku.

Warto wybrać się na wieczorne wydarzenie artystyczne w teatrze Petruzzelli aby zobaczyć piękny wystrój foyer oraz salę koncertową w kształcie podkowy z dwoma rzędami lóż i balkonami.

Najtańsze bilety, to koszt około 15€, no cóż że na „jaskółce”, ale wrażenia bezcenne. Emeryci mogą skorzystać z 10%  zniżki.

Bilety można kupić przez Internet – https://www.fondazionepetruzzelli.it/

.

Strada Arco Basso

W centrum Bari Vecchia, dokładnie  vis a vis wejścia do Zamku Szwabskiego,  możemy wejść na niewielką uliczkę Arco Basso, potocznie nazywana „ulicą uszu” lub „drogą uszu” od kształtu makaronu wyrabianego przez lokalne gospodynie domowe. W wąskiej uliczce na oczach przechodniów kobiety wyrabiają ciasto, a następnie formują orecchiette (uszy). Makaron jest wyrabiany w kilku kolorach w zależności od stosowanych dodatków: buraki, szpinak, marchew. Świeży makaron pozostaje do wyschnięcia na specjalnych drewnianych ławkach, a zakup makaronu orecchiette może być świetną, nietypową i smaczną apulijską „pamiątką” z Bari.

.

Corso Vittorio Emanuele

Obecnie Corso Vittorio Emanuele jest jedną z najszerszych i najbardziej uczęszczanych ulic w Bari, z której rozpościerają się widoki na liczne budynki handlowe i restauracyjne. Rozpoczyna się przy teatrze Margherita, a kończy na placu Garibaldi. Ulica oddziela Stare Miasto od pozostałej części Bari. Odcinek, przy którym zlokalizowane są restauracje obsadzony jest strzelistymi palmami. No i oczywiście dania serwowane w tych restauracjach, to prawdziwa pychota, ale sami się tam wybierzcie i spróbujcie.

.

Dziękuję, że jesteś ze mną :).

Mam nadzieję, że zainteresował Cię mój wpis.

Czy chcesz zadać jakieś pytanie? Może napisać coś miłego? A może masz jakieś uwagi do tekstu ?

Śmiało, poniżej możesz to zrobić!

Jeśli podobał Ci się ten wpis, możesz udostępnić go znajomym. 

Dziękuję

Ola

Zapraszam do polubienia mojej strony na Facebooku, dzięki której możesz być na bieżąco z moimi wpisami z kolejnych podróży.

www.facebook.com/seniorturysta1