WIELKA BRYTANIA Szkocja – w drodze na wyspę Skye

sierpień 2023 rok.

Szkocja – północna część wysp brytyjskich, charakteryzuje się umiarkowanym klimatem o bardzo niestabilnej pogodzie i częstych opadach deszczu. Nawet w sierpniu temperatura wynosi ledwie 12-15⁰C, wieje wiatr i stale trzeba mieć przy sobie kurtkę przeciwdeszczową. Rekompensatą za niedogodności pogodowe są wspaniałe widoki surowego, naturalnego, górzystego krajobrazu z ubogą szatą roślinną oraz licznymi ciekami i zbiornikami wodnymi. Łąki i wrzosowiska po horyzont z pasącymi się gdzie nie gdzie owcami – taka właśnie jest Szkocja.

Szkockie klany

W naszej wyobraźni Szkot powinien być rudy, mieć brodę, solidną postawę, chodzić w kilcie (szkockiej spódniczce), grać na dudzie i należeć do klanu. Niestety w rzeczywistości nie do końca to tak wygląda. Zdarzają się rudzi, zdarzają się w kiltach i zdarzają się postawni, aczkolwiek trudno trafić, żeby wszystkie te cechy należały do jednego osobnika. Natomiast każdy szanujący się Szkot należy do klanu. Społeczność klanowa dzieli się na trzy grupy:

ród naczelnika,
członków klanu o tym samym nazwisku co naczelnik , zachowujących tradycje wspólnego, często legendarnego przodka,
ludzi złączonych – dawnych mieszkańców ziem zajmowanych przez klan oraz członków klanów podbitych.

Klanowość istnieje w Szkocji od ponad 800 lat i jeden z pierwszych klanów utworzyła rodzina Maclean. Obecnie istniej ponad 50 organizacji używających nazwy klan. Klany wielokrotnie brały zbrojny udział w walkach przeciwko zjednoczeniu z Anglią i wprowadzeniu angielskiej dominacji na terenie Szkocji. Prawie wszystkie klany popierały dynastę Stuartów jako prawowitych władców Szkocji.

Każdy klan ma swój

tartan – tkanina z owczej wełny, z której szyje się kilty (spódniczki szkockie). Kolory kraty są charakterystyczne dla danego klanu,
zawołanie – krótkie hasło identyfikujące i zwołujące członków klanu, głównie na polu bitwy,
godło – symbol wyróżniający, emblemat oraz znak rozpoznawczy przynależności osoby do danej grupy klanowej,
marsz klanowy grany na dudach szkockich.

W niektórych sklepach można kupić książeczki z historią i opisem danego klanu, szaliki, krawaty, podkładki pod piwo, a także zatyczki do butelek whisky.

Loch Lomond

Najbardziej rozległy zbiornik słodkowodny w Wielkiej Brytanii z licznymi wyspami. Długość jeziora wynosi prawie 40 kilometrów przy szerokości od 1 do 8 kilometrów. Głębokość tego zbiornika wodnego wynosi od 37 do 190 metrów. Malowniczy krajobraz i wody jeziora są znanym miejscem wypoczynkowym i rekreacyjnym oraz miejscem uprawiania różnych sportów wodnych. Nad Loch Lomond znajdują się szkockie centra uprawiania takich sportów jak żeglarstwo, wioślarstwo, kajakarstwo, surfingu i wiele innych.

Na molo można zobaczyć liczne tabliczki pamięci osób, które w różny sposób były związane z jeziorem. To bardzo ładna forma upamiętniania swoich bliskich.

Na zachodnim brzegu jeziora znajduje się urokliwa osada Luss. Pierwsze informacje o tej wsi pochodzą już z XIV wieku, kiedy weszła w skład majątku klanu Calquhounów, a jej mieszkańcy pracowali w młynie i kopalni łupków właściciela. W połowie XIX wieku Lord Colquhoun przeprowadził w wiosce kompleksowy remont wszystkich domów tworząc modelową osadę dla mieszkańców i taką możemy oglądać ją dzisiaj. Rzędy parterowych domów z szarego kamienia pokrytych łupkowym dachem są pod opieką konserwatora i stanowią zabytek, który bardzo licznie odwiedzany jest przez turystów. Na końcu wioski znajduje się kościół parafialny, poświęcony Świętemu Kessogowi, który założył go w tym miejscu 1500 lat temu. Obecny budynek świątyni pochodzi z 1875 roku, a jego drewniany sufit jest w odwzorowaniem odwróconej łodzi. Na lokalnym cmentarzu można zobaczyć kilkanaście starożytnych grobów pochodzących z czasów Wikingów. Współcześnie kościół zdobył dużą sławę dzięki popularnemu serialowi telewizyjnemu, którego akcja związana była z tym miejscem. Na skutek tego sporo par chce żeby ich ślub odbył się w tym małym wiejskim kościółku w pięknej i malowniczej scenerii. W ostatnich latach około 150 par rocznie decyduje się na zawarcie związku małżeńskiego w Luss.

Rozśmieszył mie sportowy jaguar stojący przed jednym z domków z informacją Proszę nie dotykać samochodu. Nie śmiałbyś się gdyby ludzie siedzący w twoim samochodzie robili zdjęcia.

Loch Ness

Chyba najbardziej znane szkockie jezioro zawdzięczające swoją sławę rzekomemu potworowi, który zamieszkuje jego dno. Pierwsze zapisy dotyczące wielkiego gada z jeziora pochodzą z VII – VIII wieku. Największe zainteresowanie nieznanym zwierzęciem nastąpiło od 1933 roku, kiedy to w lokalnej gazecie ukazał się artykuł opisujący zauważone dziwne stworzenie podobne do wieloryba. W kolejnych latach, aż do dzisiaj, od czasu do czasu pojawiają się sensacyjne informacje i zdjęcia. Współcześnie przeprowadzane badania przy użyciu bardzo profesjonalnego sprzętu nie dają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie na ile prawdziwe są wszystkie opowieści dotyczące potwora z Loch Ness.

Nessie najczęściej opisywana jest jako potwór z długą szyją, zakończoną głową z paszczą, jedno- lub dwugarbny grzbiet i ciemną skórą.

Loch Ness to jezioro słodkowodne powstałe na uskoku tektonicznym w czasie ostatniej epoki lodowcowej. Jezioro ma 37 kilometrów długości i zaledwie 1,5 kilometra szerokości. W najgłębszych miejscach jezioro ma 226 metrów, a przejrzystość wody jest prawie zerowa, co spowodowane jest dużą zawartością torfu w ziemi przylegającej do jeziora. Co ciekawe woda w jeziorze jest dosyć ciepła i nawet na sporych głębokościach wynosi 15-16⁰ C.

Obowiązkową atrakcją jest godzinny rejs stateczkiem po wodach jeziora i „polowanie” na potwora. Na pokładzie rozmieszczone są monitory, na których można na bieżąco śledzić obraz dna z sonarów zamieszczonych na statku. Na statku dostępna jest aplikacja zawierająca informacje o Loch Ness w wielu językach, w tym również w języku polskim.

Kanał Kaledoński

Trasa Kanału Kaledońskiego wytyczona została wzdłuż uskoku tektonicznego Great Glen przecinającego Szkocję od wschodniego do zachodniego wybrzeża, tworzącego nieckę dla czterech słodkowodnych jezior takich jak Loch Dochfour, Loch Ness, Loch Oich oraz Loch Lochy. Łączna długość Kanału Kaledońskiego ma 107 kilometrów, ale ze względu na różnice poziomów między poszczególnymi jeziorami zbudowano 29 śluz, 4 akwedukty i 10 mostów obrotowych, umożliwiając żeglowność między wschodnim, a zachodnim wybrzeżem. Wybudowany w 1822 roku Kanał okazał się zbyt wąski (10 m) i za płytki (4 m), żeby mógł stanowić drogę wodną dla większych jednostek. Czynniki te sprawiły, że Kanał Kaledoński nie stał się ekonomicznym sukcesem, a obecnie obsługuje niewielkie jachty i stanowi atrakcję turystyczna.

Pitlochry

Pitlochry zaistniało na mapach turystycznych w XIX wieku ze względu na leczniczy mikroklimat, który zauważył nadworny lekarz królowej Wiktorii. Kiedy królewska para za namową lekarza przybyła na wypoczynek do Pitlochry zachwyciła się do tego stopnia klimatem i krajobrazem, że natychmiast kupili górską posiadłość Balmoral, która do dzisiaj jest ulubionym miejscem letniego wypoczynku rodziny królewskiej.

W 1863 roku wraz z wybudowaniem linii kolejowej z Londynu do Szkocji do miasteczka zaczęły napływać tysiące kuracjuszy.

Niezwykle urokliwe klasyczne wiktoriańskie miasteczko w stylu szkockiej architektury baronialnej pochodzącej z XVI wieku, a rozbudowywane i odrodzone w XIX wieku. Budynki mają stożkowe dachy, liczne wieżyczkami, charakterystyczne kominy, a wszystko wykonane jest z miejscowego kamienia.

Pitlochry najbardziej znane jest z tamy i przepławki umożliwiającej migrację łososi w górę rzeki na tarlisko. Poza tym są dwie destylarnie, Teatr Festiwalowy oraz liczne szlaki turystyczne dla pieszych lub rowerowych wycieczek. Przy głównej ulicy jest sklep, który sprzedaje ozdoby bożonarodzeniowe przez cały rok, codziennie informując nas ile dni pozostało do świąt.

Zamek Eilean Donan

Zamek położony na maleńkiej wysepce u zbiegu trzech wielkich jezior morskich i otoczony majestatycznymi wzgórzami jest niezwykle urokliwy i podobno jest jednym z najczęściej fotografowanych obiektów w Szkocji. I nie ma się czemu dziwić, gdyż z której strony by nie stanąć zawsze będziemy mieli bajkowy krajobraz z surowym, kamiennym, szkockim zamkiem na froncie.

Zamek został wzniesiony w 1220 roku przez szkockiego króla Aleksandra II. Następnie przez pewien czas okupowali go Hiszpanie, a z czasem twierdza popadł w ruinę. Dopiero w 1911 roku wyspę razem z zamkiem kupił podpułkownik John MacRea-Gilstrap i przystąpił do przywracania dawnej świetności na podstawie starych planów i szkiców. Prace remontowo budowlane trwały ponad dwadzieścia lat. Obecnie zamek zarządzany jest przez kolejne pokolenie rodziny MacRea-Gilstrap i dostępny jest do zwiedzania. Kilkakrotnie wykorzystywany był jako sceneria różnych filmów, ale można go także wynajmować na śluby oraz inne uroczystości okolicznościowe.

Narodowy Rezerwat Przyrody Glencoe

W 2022 roku otwarto dla turystów replikę XVII wiecznego domu, który jest wynikiem wieloletnich bada archeologicznych nad dawno wymarłymi osadami zamieszkującymi dolinę Glencoe. Konstrukcja domu wykonana jest tradycyjnych materiałów takich jak kostki torfowe, kamień, darń, drewno oraz trzcinowa plecionka. Słomianą strzechę wykonano przy użyciu tradycyjnych materiałów, narzędzi i technik przez zespół wykwalifikowanych rzemieślników.

Pomnik Komandosów (Comando Memeorial)

Odsłonięty w 1952 roku prze Królową Matkę jest jednym z najbardziej znanych pomników w Szkocji. Pomnik poświęcony jest komandosom , którzy przebywali w pobliskim Centrum Szkolenia Komandosów w Zamku Achnacarry. Zamek ten jest posiadłością klanu Cameronów, którzy w czasie II wojny światowej oddali swoją posiadłość do dyspozycji Armii Brytyjskiej na cele szkoleniowe. Do 1945 roku przeszkolono tam 25 000 komandosów brytyjskich i państw sojuszniczych.

W późniejszym okresie obok Pomnika Komandosów założono Ogród Pamięci, który jest miejscem składania prochów komandosów, którzy zginęli we współczesnych konfliktach takich jak wojna o Falklandy, czy w Afganistanie i Iraku. Wiele rodzin rozsypuje w tym miejscu prochy swoich bliskich, którzy byli komandosami lub właśnie w tym miejscu upamiętnia tych, których ciał nigdy nie odnaleziono

Czysta Szkocja

W zatoczkach widokowych lub miejscach parkingowych można zobaczyć takie tabliczki. Czyż nie jest to rewelacyjne, gdzie w naszym kraju często na poboczach można zobaczyć panów załatwiających swoje potrzeby fizjologiczne. Może i u nas można by było wywiesić takie tabliczki informujące gdzie jest najbliższa toaleta publiczna.

Szkockie krajobrazy

Taka jest Szkocja.

KĄCIK ZOOLOGICZNY

Psy w Szkocji

Psy w Szkocji są bardzo popularnymi pupilami. Właściciele bardzo często mają po kilka psów zazwyczaj ras dużych i widać, że są one bardzo zadbane i kochane. Z psami można wchodzić do wielu sklepów, restauracji oraz kawiarni.