KAMBODŻA Phnom Penh czyli Wzgórze pani Penh

Listopad 2023 r.

Phnom Penh półtoramilionowa stolica Kambodży, będąca centrum przemysłowym i kulturowo-naukowym kraju.

Świątynia pani Penh Phnom Wat

Wzgórze Pani Penh czyli Phnom Penh – nazwa stolicy Kambodży.

Według legendy zamożna, starsza kobieta imieniem Penh, pewnego dnia poszła nad rzekę Mekong, żeby się wykąpać. Kiedy weszła do wody zobaczyła płynące z prądem rzeki duże drzewo orzechowe kukui (świecznik). Pani Penh zwołała mieszkańców wioski, aby wyłowić z wody dorodny pień. Po wyciągnięciu na brzeg zaczęto oczyszczać drzewo z błota i wtedy pani Penh odkryła w dziupli cztery posążki Buddy wykonane z brązu, mosiądzu i marmuru oraz jeden posąg Wisznu trzymającego w jednej ręce pałkę, a w drugiej ślimaka. Pani Penh i mieszkańcy wioski byli bardzo szczęśliwi ze znalezienia świętych posążków. Następnie mieszkańcy na prośbę pani Penh usypali sztuczne wzgórze (Phnom), na którym zbudowali małą, drewnianą świątynię (1373 roku), w której umieszczono święte posążki Buddy. Z czasem wzgórze stało się świętym miejscem, a sanktuarium celem pielgrzymek.

Do świątyni prowadzą schody, których strzegą na dole Nagi, a wyżej lwy. W świątyni za posągiem Buddy znajduje się niewielka stupa otoczona małymi posągami w pozycji „wzywam Ziemię na świadka”, pod którą znajduje się włos Buddy. Do świątyni przychodzi wiele osób, aby modlić się o szczęście i pomyślność w egzaminach, sprawach życiowych i biznesowych. Kiedy życzenie spełni się, składający powraca, aby złożyć ofiarę na przykład z kwiatów jaśminu lub bananów.

Za Wat Phnom jest ogromna biała stupa zawierająca prochy króla Ponhea Yat (panującego w latach 1405-1467), który przeniósł stolicę z Angkor do Phnom Phen.

Pustelnia Neak Ta Preah Chao

Poniżej Wat Phnom znajduje się chińska świątynia poświęcona pustelnikowi Neak Ta Preah Chao, który jest czczony przez Chińczyków i Wietnamczyków mieszkających w Phnom Penh. Wierzący przychodzą do świątyni prosić na przykład o powodzenie w interesach, o uzdrowienie, o znalezienie zagubionych rzeczy, sukces w grach hazardowych oraz bezproblemowy rozwód. Jeżeli życzenie się spełni, wierny zawsze ofiarowuję głowę świni, gotowanego kurczaka, kwiaty, ciasta, owoce, perfumy, biżuterię lub pieniądze. Jeżeli ofiara dziękczynna nie zostanie złożona, proszący może w krótkim czasie rozchorować się i umrzeć. Zwykle wchodząc na teren pustelni, należy najpierw zapalić kadzidło, aby oddać cześć bóstwu. Następnie nakarmić trzy żelazne lwy, którym trzeba włożyć do pyska kawałek mięsa wieprzowego i rozbić kaczej jajo do stojącej miski.

W parku otaczającym wzgórze jeszcze kilka lat temu było sporo małp, ale ze względu na ich uciążliwość dla turystów i pielgrzymów zostały przeniesione w inne miejsce. Natomiast bez problemu możemy zobaczyć tukany siedzące na gałęziach. Przed świątynią można kupić ptaszka, którego wypuszczenie z klatki na wolność jest formą składania ofiary. Podobno ptaszki są tresowane i same po krótkim czasie powracają do klatki.

Pomnik Niepodległości w Phnom Penh

Pomnik o wysokość 20 metrów, swoim kształtem przypomina kwiat lotosu. Widać, że projektant wzorował się na jednej z wież świątyni w Angkor. Gzymsy zdobią liczne Nagi – wężokształtne stworzenia o siedmiu głowach. Pomnik usytuowany jest w samym centrum miasta. Został odsłonięty w 1958 roku, aby upamiętnić odzyskanie niepodległości z pod protektoratu francuskiego 9 listopada 1953 roku. Obecnie służy również jako miejsce pamięci poświęcone wszystkim, którzy oddali swoje życie w obronie kraju. W nocy oświetlony jest na niebiesko, biało i czerwono czyli w kolorach flagi narodowej.

W niewielkiej odległości od pomnika Niepodległości stoi pomnik poprzedniego króla Kambodży. Norodom Sihanouk zmarł 15 października 2012 roku w Pekinie. Zabalsamowane zwłoki były wystawione na widok publiczny w pałacu królewskim. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w lutym 2013 roku. Po kremacji część prochów została rozsypana nad Mekongiem, a część złożona w stupie ukochanej córki Kanthy Bopha. Koszt budowy pomnika wyniósł 1,2 miliona dolarów.

Muzeum Narodowe Kambodży

Budowę budynku Muzeum Narodowego rozpoczęto w 1917 roku, a oddano do użytku 13 kwietnia 1920 roku w obecności króla Kambodży, podczas święta khmerskiego Nowego Roku. Szybko okazało się, że powierzchnia muzeum jest za mała dla posiadanych zbiorów i w ciągu kolejnych czterech lat zostały dobudowane dwa skrzydła.

Budynki muzeum utrzymane są w typowym dla khmerskich świątyń stylu. Na powierzchni 2400 m² wystawione są liczne artefakty z czasów prehistorycznych oraz okresu przed, w trakcie i po Imperium Khmerów. Zbiory znajdujące w muzeum obejmuje ponad 14 tysięcy rzeźb, ceramiki, przedmiotów z brązu oraz etnograficznych.

W dziejach muzeum jest również dramatyczny okres. W czasie reżimu Czerwonych Khmerów w latach 1975-1979 wszystkie aspekty życia w Kambodży, w tym również sfera kulturowa zostały zniszczone. Muzeum w tym czasie było zamknięte, a większość eksponatów wywiezionych poza miasto. Po ponownym otwarciu w 1979 roku okazało się, że budynek jest zdewastowany, dachy podziurawione zamieszkałe przez liczne kolonie nietoperzy, ogród zarośnięty, a pozostawione artefakty zniszczone, uszkodzone lub skradzione. Muzeum zostało szybko uporządkowane, jednak wielu pracowników straciło życie podczas reżimu Czerwonych Khmerów.

Muzeum Ludobójstwa Tuol Sleng

Opisując stolicę Kambodży nie można pominąć okresu związanego z trudną i niechlubną historią okresu władzy Czerwonych Khmerów. Krwawy reżim Pol Pota trwający cztery lata przyczynił się do śmierci 1,5 miliona mieszkańców Kambodży.

Miejscem pamięci tych tragicznych czterech lat jest Muzeum Ludobójstwa Tuol Sleng. W sierpniu 1975 roku zamieniono żeńską średnią szkołę w Więzienie Bezpieczeństwa 21 (S-21). Toul Sleng w języku khmerskim oznacza Wzgórze Zatrutych Drzew lub Wzgórze Strychniny. Dawna szkoła to kompleks czterech budynków, które zostały zamienione w więzienie i centrum przesłuchań. Budynki otoczono drutem kolczastym pod napięciem, klasy przekształcono w małe cele i sale przesłuchań, a wszystkie okna wyposażono w kraty i drut kolczasty. W Tuol Sleng przebywało od 17 do 20 tysięcy więźniów katowanych i torturowanych. Prawdziwa liczba skazańców nie jest znana, gdyż oprawcy zniszczyli część dokumentacji. Na środku placu między budynkami, mieści się pomnik pamięci otoczony 16 tablicami pełnymi nazwisk udokumentowanych ofiar Tuol Sleng. Tym którym udało się przeżyć tortury i katowanie w Więzieniu Bezpieczeństwa byli wywożeni na Pola Śmierci, na których byli mordowani w okrutny sposób za pomocą maczet, metalowych rurek lub siekierą. Kule do pistoletów były zbyt drogie, żeby je marnować na strzelanie do więźniów. Tuol Sleng przeżyło 12 osób, z których obecnie dwóch panów codziennie pełni dyżur sprzedając książki ze swoimi wspomnieniami.