ALGIERIA Timimun (Timimoun) – czerwona oaza

Styczeń 2025 rok

Pierwsze ślady obecności człowieka w Timimun pojawiły się już w czasach prehistorycznych. Na kamieniach oraz w okolicznych jaskiniach odkryto sztukę naskalną pochodzącą z tego okresu. Oaza Timimun założona w XIII wieku ze względu na swoje położenie na skraju piaszczystego bezkresu Wielkiego Ergu Zachodniego, często była nazywana „Narzeczoną Pustyni”. Osada pełniła strategiczną funkcję na trasie karawan przemierzających pustkowia Sahary północnej ułatwiając wymianę między nomadami, a mieszkańcami oaz Południa. Daktyle, pochodzące z bogatych gajów palmowych, były przedmiotem obrotu w zamian za podstawowe towary, takie jak pszenica, herbata i cukier.

TIMIMUN

Timimun – kiedyś była bardzo ważną oazą, obecnie to senne miasteczko z jedną główną ulicą pokrytą asfaltem. O dziwo jest nawet sygnalizacja świetlna, pomimo że ruch kołowy jest niewielki, a spowalniacze co kilkanaście metrów nie pozwalają na rozwijanie zawrotnych prędkości. Miasto nadal pełni rolę oazy na skrzyżowaniu kultur, będąc jednocześnie żywym świadkiem swojej handlowej przeszłości.

Timimun – współcześnie nazywana jest „Czerwoną oazą” ze względu na kolor tynków pokrywających większość budowli. Charakterystyczny dla tego miejsca kolor pochodzi od dużej zawartości tlenku żelaza w gliniastym podłożu, które jest wykorzystywane jako materiał budowlany.

Tradycyjna brama wjazdowa do „Czerwonej oazy” stanowi symbol gościnności i zbudowana jest z czerwonej gliny, charakterystycznej dla architektury saharyjskiej. Brama składa się z dużego centralnego łuku oraz dwóch mniejszych wież po bokach, zwieńczonych białymi stożkowymi elementami. Za bramą zaczyna się aleja 1-listopada, główna ulica miasta. Przy szerokie i dwupasmowej jezdni przebiegającej przez centrum miasta możemy zobaczyć lokalny bazar, kilka stożkowych budowli upamiętniających lokalnych świętych, duży meczet z dwoma minaretami, kilka małych restauracji oraz fontanny. Wszystko w charakterystycznej kolorystyce ciemnej czerwieni.

Dla Timimun bardzo charakterystyczne są stare studnie obudowane stożkowymi budowlami z wystającymi drewnianymi belkami i otworami wentylacyjnymi. Obecnie są tylko zabytkiem i atrakcją turystyczną, gdyż w oazie są wodociągi i kanalizacja.

W niewielkiej odległości od wjazdu do miasta można zobaczyć prostokątną wieżę w tradycyjnym stylu pomalowaną na intensywny czerwony kolor. Różne elementy, takie jak mozaiki, drewniane wystające belki i wzory geometryczne, nadają wyjątkowy charakter tej budowli. Na szczycie znajduje się biała kopuła o wzorze przypominającym tradycyjne islamskie zdobienia. Na każdej z czterech stron widniej napis Timimun po łacińsku, arabsku, berberyjsku i zenati. Jest to fontanna, niestety w okresie zimowym nieczynna.

Timimun – fontanna przy wjeździe do miasta

Meczet Sidi Boughrara

Meczet Sidi Boughrara położony w centrum Timimun jest jeden z największych i najstarszych meczetów w regionie. W dużej przestronnej sali modlitewnej odprawianych jest pięć modlitw codziennych i piątkowych. Meczet ma dwa minarety.

Oprócz meczetu w kompleksie mieści się szkoła koraniczna.

Bazar

Na bazarze w Timimun byłyśmy w godzinach południowych czyli poza szczytem zakupowym. Stragany z warzywami i owocami były w większości nieczynne i pozakrywane czarną folią.

Mnie zainteresowały wyłożone przed stoiskiem mięsnym łby owiec i baranów z imponującym porożem oraz głowa wielbłąda. Nie wiem dlaczego, ale nie wolno robić zdjęć stoiskom z mięsem. Łby mogłam sfotografować jedynie dlatego, że utrudzony sprzedawca zasnął i nie zwracał uwagi na to co dzieje się wokół.

Stragany z pamiątkami bardzo skromne i trudno wypatrzeć jakieś rękodzieło, które chciało by się kupić.

Timimun – poza centrum miasta

Przez jedną z bram zagłębiłyśmy się w boczne uliczki poza centrum miasta. Trudno zobaczyć jakiekolwiek domy ponieważ każda posesja otoczona jest wysokim murem, ze szczelnie zamkniętymi drzwiami i bramami.

Grobowiec

W jednej z bocznych uliczek natrafiłyśmy na grobowiec lokalnego świętego, który można z daleka rozpoznać ponieważ jest pomalowany na biało i zdecydowanie wyróżnia się w czerwonej oazie.

Restauracja

W Timimun w zasadzie nie ma restauracji w rozumieniu europejskim. Obiad czyli nogę baranią pieczoną w domowej roboty piecu, w którym na górze grzały się udka z kurczaka, a na dole nasza gicz, zjadłyśmy z apetytem. Nasze danie było bardzo smaczne i niedrogie. W innym lokalu zjadłyśmy mięso z wielbłąda, które w smaku było podobne do wołowiny. Było to Timimun street food.

Pensjonat Dar SaNaSa

Każdy dom jest jakby twierdzą otoczony wysokim murem przez który nie ma możliwości zajrzeć do środka. Między czerwonymi ścianami, uliczki wypełnione są miałkim, żółtym piaskiem. Posesje nie są numerowane, ani oznakowane. Lokalni mieszkańcy pewnie wiedzą gdzie kto mieszka, a przyjezdni nie muszą tego wiedzieć. Tak też wyglądał nasz hotel, trafić tam można z GPS-em w komórce lub przewodnikiem znającym trasę dojazdu. Nigdy nie przypuszczałabym, że po przekroczeniu bramy wjazdowej znajdę się w ogrodzie pełnym żywej zieleni i kolorowych kwiatów, łuków, podcieni, berberyjskich namiotów i gościnności z jaką zostaliśmy tam przyjęte. Dar SaNaSa to skrót od francuskich słów Dar Sahary, Natury i Zdrowia.

Foggaras – podziemne studnie

Foggaras to ręcznie wykopane podziemne studnie, które umożliwiają pobieranie głębokich wód gruntowych i kierowanie ich do poletek uprawnych i ogrodów oazowych. Dzięki podziemnym kanałom, które czasami rozciągają się na kilka kilometrów, woda krąży w nich z naturalną prędkością, bez potrzeby stosowania pomp. Foggara jest to system, z którego mieszkańcy korzystają od kilkuset lat, pozyskujęc wodę niezbędną do życia w tych niekorzystnych warunkach. Foggarami zarządzają sami mieszkańcy, którzy na bieżąco wykonują naprawy oraz ustalają sprawiedliwą dystrybucję wody na poszczególne pola. Foggaras są charakterystyczne dla Timimun i zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jako model zbiorowego zarządzania i szacunku dla przyrody, który należy chronić i przekazywać przyszłym pokoleniom.

Na poniższych zdjęciach Foggara (podziemna studnia) w Timimun. Źródło wody usytułowane jest na głębokości 16 metrów. Długość podziemnego systemu rozprowadzającego wodę liczy 950 metrów i zasila 3 hektary upraw.

Uprawa roślin

Każdy kawałek ziemi, gdzie doprowadzona jest woda jest wykorzystany pod uprawę roślin. W większości prace na tych poletkach wykonywana jest ręcznie.

Ludzie pustyni

Mieszkańcy Timimun jak i innych oaz i miejscowości położonych na Saharze ubierają się tradycyjnie. W okresie zimowym, kiedy temperatury na pustyni są bliskie zera mężczyźni noszą burnus. Burnus jest to długa wełniana peleryna z kapturem. Turban (zawój) dzięki, któremu można zasłonić twarz jest niezbędny na pustyni, gdzie każdy podmuch wiatru niesie tumany piasku.