TURCJA Stambuł muzea i inne ciekawe miejsca.

kwiecień 2023 r.

Istanbul Grand Aeroport – nowe lotnisko położone około 40 kilometrów od centrum miasta. Ogromne, bardzo nowoczesne lotnisko zostało oddane do użytku kilka lat temu. Bardzo dobre oznakowania ułatwiają bezproblemowe znalezienie drogi do obranego celu.

Jak dojechać na trasie lotnisko – centrum Stambułu?

Doświadczyłam dwie formy:

Metro. Na początek trzeba kupić kartę za 50 lira, którą następnie należy doładowywać dowolną kwotą. Obsługa automatu nie jest prosta, a trudno znaleźć kogoś kto nam pomoże w zakupie karty. Jak już uda nam się kupić kartę i doładować to jedzie się do centrum miasta na trzy przesiadki. Niestety nie obowiązuje jeden bilet na całą trasę. Na każdej przesiadce trzeba skasować nowy bilet. Stacje różnych linii metra są od siebie oddalone co bardzo utrudnia przesiadki. Podróż trwała prawie dwie godziny. Następnie trzeba dojść do hotelu. Cały przejazd kosztuje około 30 zł od osoby.

Prywatny transport można zamówić przed przylotem lub bezpośrednio w hotelu. Busik dziesięciomiejscowy kosztuje 40€ (180 zł) niezależnie czy jedzie jedna czy dziesięć osób i nic nas już więcej nie obchodzi, a przejazd trwa około godziny.

To co można zaliczyć do symboli Stambułu, a więc takich miejsc jak Haga Sophia, Topkapi, Cysterny, pałac Dolmabahçe, most i wieża Galat znajduje się w osobnym wpisie – Stambuł top 10. W tych miejscach musimy być przygotowani na długie kolejki do wejścia oraz bardzo dużo turystów. W osobnym wpisie zamieściłam opisy kilku ciekawszych i największych meczetów w Stambule.

TURCJA Stambuł top 10

TURCJA Stambuł – meczety i grobowce, które warto zobaczyć

W poniższym wpisie umieściłam różne, bardzo ciekawe miejsca, które położone są trochę poza szlakami turystycznymi, a dopełniają obraz tej tureckiej metropolii.

Cieśnina Bosfor – rejs w ciągu dnia

Dojeżdżając fenicularem z placu Taksim lub tramwajem do przystanku Kabatas bez problemu trafimy na przystań z której odpływają turystyczne stateczki płynące wokół cieśniny Bosfor. Wycieczka trwa około półtorej godziny i od strony wody możemy podziwiać dwa międzykontynentalne mosty przez Bosfor oraz zabytki takie jak pałac Dolmabahce, meczet Ortakὅy, Fortecę Rumeli i Pałac Beylerbeyi. Bardzo ciekawa jest architektura luksusowych, prywatnych willi oraz rezydencji, położonych nad wodą, do których od strony lądu nie ma dostępu dla turystów. Kupując bilet na rejs można dostać aplikację na telefon w języku polskim z opisem wszystkich ciekawszych budowli wokół cieśniny Bosfor.

Cieśnina Bosfor – rejs w nocy

Trasa rejsu zbliżona do tego w ciągu dnia uzupełniona o kolację, program rozrywkowy oraz występy folklorystyczne w tureckich klimatach.

Teatr Derwiszy

Kilkakrotnie widziałam występy tak zwanych wirujących Derwiszy w ramach hotelowych programów rozrywkowych, czy chociażby podczas nocnego rejsu po Bosforze, ale były to iście komercyjne występy pod publikę. Żeby zobaczyć i zrozumieć taniec Derwiszy należy udać się na spektakl w Centrum Kultury Hodjapasha (Hacapasa Hamami). Publiczność zgromadzona wokół sceny może podziwiać medytację Derwiszy wykonujących szereg figur tanecznych. Najbardziej spektakularna jest umiejętność szybkiego wirowania. Wirujący Derwisze wierzą, że naśladując obrotowy ruch ciał niebieskich zwiększa się aktywność ich dusz oraz wyzwala miłość do Boga. Najlepsi Derwisze mogą wykonać czterdzieści obrotów na minutę. Podczas całego występu cytowane są fragmenty poezji Rumiego, który XIII wieku był założycielem muzułmańskiego zakonu mewlewitów (tańczących derwiszy). Cały występ odbywa się przy dźwiękach i śpiewie zespołu muzycznego na żywo. Niezwykłe przeżycie zawierające w sobie ogromny ładunek tajemniczości i mistycyzmu. Podczas występów nie wolno robić zdjęć ani bić brawa aby nie rozpraszać derwiszy.

Muzeum Adama Mickiewicza

W Stambule znajduje się muzeum poświęcone naszemu wielkiemu wieszczowi Adamowi Mickiewiczowi. Poeta przebywał z Stambule zaledwie dwa miesiące tworząc Legiony Polskie do walki z Rosją, kiedy nagle zmarł 26 listopada 1855 roku. Przez miesiąc trumna ze zwłokami Mickiewicza znajdowała się w piwnicy budynku po czym została wywieziona do Francji i złożona na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency, by po kilku kolejnych latach przewieźć ją na Wawel. Budynek, w który znajduje się muzeum położony jest przy bocznej uliczce, na której są stargany bazarowe. Drzwi do muzeum są zamknięte, trzeba było się dobijać i dzwonić, żeby wreszcie ktoś otworzył. Zwiedzanie jest bezpłatne, a ekspozycja niezwykle uboga i zapomniana przez krajowe instytucje zajmujące się ochroną miejsc narodowej pamięci. Szkoda, że miejsce związane ze śmiercią naszego wielkiego poety jest tak bardzo zaniedbane.

Arter Muzeum Sztuki Nowoczesnej

W odległości około 150 metrów od Muzeum Mickiewicza znajduje się budynek Arter o powierzchni 18 000 m2, która udostępniana jest na różnego rodzaju imprezy, prezentacje, wystawy i instalacje obejmując swoim programem wszystkie dziedziny sztuki. Budynek został oddany do użytku w 2010 roku i jeżeli ktoś lubi spojrzeć na alternatywną sztukę, to warto tu wstąpić.

Muzeum Archeologiczne

Muzeum Archeologiczne położone jest w bezpośrednim sąsiedztwie pałacu Topkapi i składa się z trzech budynków prezentujących odrębne działy archeologii:

Muzeum Starożytnego Wschodu

Prezentuje dzieła pochodzące z Egiptu, Anatolii i Mezopotamii. Niestety podczas mojego pobytu w Stambule było chwilowo zamknięte.

Pawilon fajansowy

Pawilon wybudowany w 1472 roku jest jedną z najstarszych części pałacu Topkapi. Pawilon fajansowy nazywany również kafelkowym od niebieskobiałych płytek pokrywających frontową oraz wewnętrzne ściany był przeznaczony na miejsce zabaw i rozrywki. W 1953 roku w budynku utworzono oddział muzeum prezentujący dzieła ceramiczne sztuki tureckiej i islamskiej.

Muzeum Dzieł Starożytnych

Największy budynek w kompleksie muzealnym. Wystawione artefakty pochodzą ze starożytnej Grecji i Rzymu. Na dwóch poziomach w salach wystawienniczych umieszczono sarkofagi, rzeźby, płaskorzeźby, posągi. W gablotach wystawiona jest bogata kolekcja monet oraz biżuterii. Bardzo ciekawa jest instalacja prezentująca na jakiej głębokości znajdują się wykopaliska w zależności od wieku pochodzenia.

Muzeum Sztuki Tureckiej i Islamskiej

Usytuowane jest w jednym z najpiękniejszych pałaców. Budynek wybudowany przez sułtana Sulejmana, który w 1520 roku podarował swojemu szwagrowi Wielkiemu Wezyrowi Ibrahimowi Paszy. Po jego śmierci pałac pełnił różne funkcje: służył jako zimowe kwatery dla janczarów, centrum finansowe, rezydencje dyplomatów, a także szwalnia i więzienie. W 1970 roku pałac przeszedł kompleksową rewitalizację, a następnie umiejscowiono w nim Muzeum Sztuki Tureckiej i Islamskiej z czterdziestoma tysiącami eksponatów. Zbiory muzeum obejmują bardzo cenne rękopisy VIII-XIX wieku, dzieła sztuki ceramicznej, eksponaty z kamienia i metalu. W osobnych pomieszczeniu jest kolekcja ręcznie tkanych dywanów tureckich i tkanin. Część pomieszczeń na parterze zajmuje dział etnograficzny, prezentujący życie codzienne (rzemiosło, stroje, wyposażenie domów oraz teatr cieni) z ostatnich kilku stuleci. Do najciekawszych eksponatów należy zaliczyć: kamień z odciskiem stopy Mahometa oraz ozdoba głowy sułtanki Hurrem pochodząca z jej grobowca.

Przy wejściu do muzeum można zobaczyć niewielkie pozostałości potężnego hipodromu, którego długość w rzeczywistości wynosiła 429, a szerokość 119 metrów. To, co pozostało zajmuje jedną niewielką salę i zupełnie nie daje nam poczucia jak ogromny był ten hipodrom w czasach swojej świetności.

Narodowe Muzeum Zbiorów Pałacowych

Muzeum, w którym prezentowane jest życie pałacowe oraz przedmioty osobiste sułtanów z Pałacu Dolmabahce. Wystawione są ubrania, zabawki książąt, zestawy do pisania, pieczęcie, przybory do golenia, porcelana, srebra stołowe, dywany, meble itp.

Narodowe Muzeum Malarstwa Pałacowego

Bezpośrednio za Pałacem Dolmabahce położona jest była Rezydencja Księcia Korony, w której usytuowane jest muzeum malarstwa. Na wystawie prezentowanych jest ponad 200 prac w większości artystów tureckich, ale również malarzy nadwornych do których należał Polak Stanisław Chlebowski. Niestety z braku czasu nie zdążyłam wstąpić do tego muzeum, a szkoda, gdyż większość obrazów związanych jest ze sztuką orientalną.

Hotel Pera Palace

Bardzo ciekawym miejscem w Stambule jest historyczny hotel Pera Palace. Posiada on tytuł „najstarszego europejskiego hotelu w Turcji”. Hotel został otwarty w 1895 roku z myślą o zamożnych pasażerach przybywających do Stambułu legendarnym Orient Expressem. W tamtym czasie był to jeden z najwspanialszych budynków w Imperium Osmańskim. Hotel w całości był zasilany w energię elektryczną, w łazienkach była bieżąca ciepła woda, a na wyższe piętra można było dojechać pierwszą elektryczną windą.

W hotelu niektóre pokoje noszą nazwy od nazwisk niezwykłych gości hotelowych, na przykład pokój Grety Garbo, Maty Hari, Jacqueline Kennedy, Agaty Christie, Ernesta Hemingwaya oraz Alfreda Hitchcocka. Pokój 101, w którym wielokrotnie zatrzymywał się Mustafa Kemal Atatürka, jedna z najważniejszych postaci historii Turcji jest pokojem muzealnym, w którym zgromadzono jego przedmioty osobiste. Pokój utrzymany jest ulubionej przez niego kolorystyce wschodzącego słońca i różu świtu.

Plac Taksim

Duży plac w europejskiej części Stambułu, wokół którego koncentruje się życie towarzyskie i kulturalne. Liczne restauracje, cukiernie i tanie bary ściągają tu turystów szukających posiłków lokalnej kuchni po przystępnej cenie. Przy placu znajduje się nowo otwarte Centrum Kultury Atatürka z operą, kinami i teatrami. Dojechać do placu Taksim można metrem, tramwajem, tramwajem turystycznym oraz fenicularem. Centralnie na placu znajduje się Pomnik Republiki (Cumhuriyet Anıtı) odsłonięty w 1928 roku w piątą rocznicę ustanowienia Republiki Turcji.

Centrum Kultury Atatürka

Powszechnie nazywane AKM, to bardzo nowoczesne centrum kulturalne oddane do użytku w 2021 roku. W skład AKM wchodzą sale operowa, kinowa i teatralna oraz biblioteka, sale wystawiennicze i konferencyjne.

Zewnętrzna ściana sali operowej znajdującej się w holu budynku pokryta jest piętnastoma tysiącami ciemno czerwonych płytek ceramicznych, których nierówna powierzchnia odbijając światło daje niesamowite wrażenie. Ściana w kształcie półkuli jest bardzo dobrze widoczna szczególnie wieczorem przez frontową, szklaną ścianę budynku. Parter oraz dwa balkony o elipsoidalnych kształtach mogą pomieścić 2000 widzów. Sala operowa posiadająca najwyższej jakości akustykę i wyłożona jest jasnym drewnem.

Wieczór spędziłam na „Don Kichot”- balecie wesołym, kolorowym przy znakomitej muzyce. Był to świetny relaksujący przerywnik po całym dniu zwiedzania.

Bazar Egipski

W pobliży Nowego Meczetu (Yeni Camii), na przedłużeniu mostu Galata po europejskiej części miasta znajduje się Bazar Egipski zwany również Bazarem Przypraw. Nazwa pochodzi jeszcze z czasów osmańskich, kiedy było to miejsce handlu przyprawami i różnymi specjałami przywożonymi z Egiptu. Bazar powstał około 1660 roku, a dochody z niego były przeznaczone na budowę Nowego Meczetu znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie. Cały bazar jest zadaszony ołowianymi kopułami, znajduje się tam około 80 sklepików oferujących przyprawy, tureckie słodkości oraz pamiątki. Na bazar możemy wejść przez 6 bram, które wieczorem są zamykane. Bazar Egipski swoim wyglądem, układem i stylem bardzo mi się skojarzył z naszymi krakowskimi Sukiennicami. Od samego wejścia, aż do wyjścia bez przerwy jest się nagabywany do wejścia wewnątrz straganu (sklepiku), spróbowania, wypicia, dotknięcia, a najbardziej do zrobienia dużych zakupów.

Kącik zoologiczny

Koty

Kotów jest dużo i wszędzie możemy się na nie natknąć. W różnych miejscach ustawione są dla nich domki oraz wysypywana jest karma, z której korzystają czasami wszędobylskie mewy. W Muzeum Sztuki Tureckiej widziałam jak pracowniczki wynosiły kotkę z przychówkiem do specjalnie przygotowanego domku i robiły to z wielką troskliwością.

Psy

Na stambulskich ulicach możemy spotkać sporo dużych bezpańskich psów. Wszystkie posiadają w uchu kolczyki i widać, ze są przez miasto dożywiane i zaopiekowane. Nie zaczepiają przechodniów, a wręcz przeciwnie śpią lub leniwie leżą na chodnikach czując się bardzo bezpiecznie.